Αντιδράσεις πριν το διάλογο

Αποτελεί πλέον γενική παραδοχή πως ένα από τα σημαντικότερα, δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, είναι η Παιδεία. Σε μια εποχή όπου όλα μεταβάλλονται με ραγδαίο ρυθμό. Όπου η πρόσβαση στη γνώση είναι ευχερέστερη, πλην όμως η ορθή διαχείρισή της παραμένει κρίσιμο ζητούμενο… Σε μια εποχή όπου η Παιδεία αξιολογείται ως πλουτοπαραγωγικός πόρος ενός λαού, τα Ελληνόπουλα στερούνται ενός σύγχρονου και αξιόπιστου εκπαιδευτικού συστήματος που θα τα καταστήσει ικανά να ανταγωνιστούν με επάρκεια τους συνομήλικους τους ανά τον κόσμο.

Η Ελλάδα αντί να είναι πρωτοπόρος της γνώσης. Αντί να παράγει και να εξάγει εκπαιδευτικό «προϊόν» υψηλής ποιότητας. Αντί να αναδεικνύει και να προάγει πολιτισμό, βρίσκεται ουραγός στην Ευρώπη, πίσω ακόμα κι από αρκετές χώρες της Άπω Ανατολής! Είναι σαφές ότι η κατάσταση πρέπει να αλλάξει. Είναι εθνική ανάγκη το πρόβλημα να λυθεί. Η Παιδεία πλέον δε μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί πεδίο πολιτικών ή συντεχνιακών αντιπαραθέσεων. Χρειάζεται εθνική διαβούλευση της Πολιτείας, των κομμάτων και των αρμόδιων φορέων, προκειμένου να διαμορφωθεί μια εθνική εκπαιδευτική στρατηγική που θα απαντά στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής.

Η κυβέρνηση για άλλη μια φορά επιχειρεί να ανοίξει το «φάκελο» Παιδεία. Αλλά προτού ο υπουργός Παιδείας προσκαλέσει τους πάντες σε ένα ανοικτό κι «εξαντλητικό διάλογο» για μια «συνθετική πρόταση» που θα προηγηθεί των όποιων θεσμικών πρωτοβουλιών, υπήρξαν αντιδράσεις. Ο κ. Στυλιανίδης επικρίθηκε ότι θέτει πρώιμα κι αποσπασματικά θέμα κατάργησης των εισαγωγικών εξετάσεων, ώστε να αποδυναμώσει ή ανακόψει το νέο κύμα αναταραχής σε σχολεία και πανεπιστήμια. Η δε κυβέρνηση ότι αναζητά ένα επικοινωνιακό τέχνασμα για να διαμορφώσει την πολιτική ατζέντα, ώστε να αποδράσει από τη σκανδαλολογία, την ανασχηματισμολογία και την οικονομική κρίση.

Ανεξαρτήτως τού κατά πόσο οι παραπάνω επικρίσεις είναι δικαιολογημένες, η ουσία είναι πως η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια του κατάλληλου χρόνου (timing) για να ξεκινήσει ένας διάλογος για την Παιδεία. Ούτε έχει την πολυτέλεια να περιμένει τον «κατάλληλο» που θα το κάνει. Από τη στιγμή λοιπόν που για τους όποιους λόγους, η κυβέρνηση ανοίγει σήμερα το θέμα, πρέπει όλοι υπεύθυνα να ανταποκριθούν. Και πρωτίστως το ΠΑΣΟΚ που φιλοδοξεί να είναι η επόμενη κυβέρνηση και που για να προχωρήσει τότε στις απαραίτητες και αναγκαίες τομές και στον τομέα της Παιδείας, θα χρειαστεί ευρύτερες συναινέσεις. Είναι ευκαιρία να σπεύσει να δώσει τώρα το καλό παράδειγμα. Όχι μόνο αποδεχόμενο την πρόσκληση, αλλά και υποβάλλοντας σαφείς και συγκεκριμένες προτάσεις που θα γνωστοποιήσει στην Πολιτεία και τους πολίτες.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ, 31.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Προάσπιση δικαιωμάτων

Φταίνε μόνον οι πολιτικοί για τα στραβά του τόπου τούτου; Η πλειονότητα θα απαντούσε αβίαστα, θετικά. Υπάρχει όμως και κι αυτό το «μόνο» στην ερώτηση που προτρέπει σε δεύτερες σκέψεις και επαναξιολόγηση. «Μόνο οι πολιτικοί»;

Στην περίπτωση της λειτουργίας ή μη των καταστημάτων την περασμένη Κυριακή, αποκαλύφθηκε περίτρανα, ό,τι όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν, αλλά απλώς ψιθυρίζουν. Πως τελικά δηλαδή δεν φταίνε μόνο οι πολιτικοί. Μερίδιο ευθύνης έχει και το συνδικαλιστικό κίνημα, το οποίο βιώνει κι αυτό μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής και ηθικής απαξίωσης ανάλογη με αυτή του πολιτικού συστήματος.

Είναι δύσκολο να εντοπίσει κανείς επαγγελματικό κλάδο που να εκπροσωπείται συνδικαλιστικά με επάρκεια και αξιοπιστία. Κάθε φορά που προκύπτει ένα κοινωνικό ζήτημα το έλλειμμα αξιόλογης και καταρτισμένης συνδικαλιστικής ηγεσίας είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού. Κάθε φορά οι συνδικαλιστές αποδεικνύονται πληθωρικοί σε φωνασκίες, αλλά αναιμικοί σε επεξεργασμένες προτάσεις και λογικές θέσεις.

Στην πρόταση του υπουργείου Ανάπτυξης για λειτουργία των καταστημάτων την τελευταία Κυριακή του χρόνου, μια μερίδα των συνδικαλιστών αντέδρασε βίαια και αδικαιολόγητα. Με το πρόσχημα ότι μεθοδεύεται η καθιέρωση της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές, δημιούργησαν ένταση. Απέτρεψαν τους καταναλωτές να κατέβουν στην αγορά, αγνοώντας προκλητικά πως επί τρεις εβδομάδες το κέντρο της πόλης πολιορκείται από ταραχές με αποτέλεσμα οι έμποροι να έχουν υποστεί τεράστια οικονομική ζημιά.

Αλλά κι αν υποτεθεί ότι οι συνδικαλιστές νοιάζονται και μεριμνούν για τα συμφέροντα των εργαζομένων, ο τρόπος που επέλεξαν για να τα «προστατεύσουν» ήταν ο πλέον ακατάλληλος. Διότι, στην παρούσα φάση, το ζητούμενο δεν είναι η αργία της Κυριακής, αλλά η λειτουργία της αγοράς. Διότι αν δε λειτουργήσει η αγορά μαζί με το δικαίωμα της αργίας την Κυριακή, θα καταπατηθεί και το δικαίωμα στην εργασία. Οι εργαζόμενοι που εργάζονται με τη δαμόκλειο σπάθη της απόλυσης το γνωρίζουν καλύτερα, απ’ τους συνδικαλιστικούς τους εκπρόσωπους. Οι οποίοι προφανώς δεν έχουν τέτοιου είδους αγωνίες, ίσως και τις ίδιες ανάγκες…

Με αυτό, αλλά και με άλλα πολλά είναι σαφές, ότι οι εργαζόμενοι κάθε επαγγελματικού κλάδου, έχουν ανάγκη να προστατευτούν και απ’ τους «προστάτες» τους. Κι ο μόνος τρόπος είναι η συμμετοχή. Όσο επιδεικνύουν αδιαφορία, οι αποφάσεις, οι όποιες αποφάσεις θα λαμβάνονται ερήμην τους. Ως εκ τούτου στο αρχικό ερώτημα περί της ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, προστίθεται κι άλλη μια παράμετρος. Ευθύνη, ίσως τη κυριότερη, έχουν οι πολίτες που επιλέγουν και ψηφίζουν τους πολιτικούς και τους συνδικαλιστές που θα τους εκπροσωπούν.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 30.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Αναζήτηση προοπτικής και ικανοτήτων

Ο χρόνος για το σαρωτικό ανασχηματισμό που ετοιμάζει ο πρωθυπουργός έχει πλέον αρχίσει να μετρά αντίστροφα και όπως όλα δείχνουν θα πραγματοποιηθεί με την έλευση της νέας χρονιάς, ώστε να δοθεί το έναυσμα για το νέο ξεκίνημα.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, ο ανασχηματισμός είναι πολιτικά επιβεβλημένος. Είναι σαφές ότι το κυβερνητικό σκάφος δεν αποδίδει. Παρουσιάζει δυσλειτουργίες σε όλα τα επίπεδα και χρειάζεται ανανέωση σε πρόσωπα και… υλικά. Για τον Κώστα Καραμανλή, ο ανασχηματισμός είναι το μεγάλο, ίσως και το τελευταίο του, χαρτί. Για αυτό και δεν τον επιχείρησε εν θερμώ. Για αυτό κι όπως φαίνεται δεν θα περιοριστεί σε ορισμένες μετακινήσεις προσώπων, αλλά θα προχωρήσει σε αντικαταστάσεις υπουργών, υφυπουργών, γενικών γραμματέων υπουργείων και προέδρων δημοσίων οργανισμών.

Το ερώτημα είναι τα κριτήρια που θα θέσει και θα κατευθύνουν τις επιλογές του. Ακούγεται ότι οι πάντες θα κριθούν με βάση τις επιδόσεις τους και το έργο τους. Όσοι απέτυχαν θα υποστούν “παραδειγματική τιμωρία”. Όσοι πέτυχαν θα επιβραβευθούν. Σε κάθε περίπτωση κριτής θα είναι ο πρωθυπουργός, ο οποίος πλέον έφερε και θα φέρει την πολιτική ευθύνη για τα όσα συνέβησαν και θα συμβούν στο μέλλον.

Κριτής του πρωθυπουργού θα είναι ασφαλώς ο ελληνικός λαός. Στις Ευρωεκλογές οι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να αποτυπώσουν την κρίση τους. Εκεί θα φανεί αν πράγματι έδωσαν μια νέα ευκαιρία στον κ. Καραμανλή κι αν εκείνος κατάφερε να την αξιοποιήσει. Το βέβαιο είναι πως ο πρωθυπουργός έχει ακόμα τη δυνατότητα να δημιουργεί ευκαιρίες…

Αν σπεύσει να τις αξιοποιήσει με τη λογική του “σεμνά και ταπεινά” είναι πολύ πιθανό να αποτύχει. Το ηθικό πλεονέκτημα που είχε και τον οδήγησε στην εξουσία έχει προ πολλού εκλείψει. Έτσι κι αλλιώς όμως εκτός από “ενάρετα” πρέπει να εξευρεθούν και “ικανά” στελέχη που θα φέρουν σε πέρας δύσκολες αποστολές σε ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον. Ουδείς γνωρίζει αν η κυβέρνηση διαθέτει τέτοια στελέχη. Ή ακόμα αν έχει την ικανότητα να τα εντοπίσει και να τα πείσει να εφαρμόσουν μια συγκεκριμένη πολιτική (εφόσον υπάρχει…) που θα βγάλει τη χώρα απ’ την κρίση.

Μπορεί λοιπόν ο κ. Καραμανλής να έχει εκ των πραγμάτων μια ακόμα ευκαιρία. Μπορεί να έχει πείσμα, κουράγιο και καλές προθέσεις. Μαγικό ραβδί δεν έχει…

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ, 28.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Χωρίς αντίκρισμα

Με τα κρούσματα διαφθοράς να αυξάνονται, η ουσία του προβλήματος δεν είναι το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, τις οποίες ούτε ο Κώστας Καραμανλής ούτε και ο Γιώργος Παπανδρέου λογικά πρέπει να θέλουν, αλλά η αδύναμη σχέση εμπιστοσύνης πολιτών-πολιτικής.

Μετά τη θερινή ραστώνη οι Έλληνες έρχονται αντιμέτωποι με σωρεία προβλημάτων και εκκρεμοτήτων, με ένα νέο κύκλο ανασφάλειας κι απαισιοδοξίας.

Είναι η οικονομία που θα καθορίσει το πολιτικό παιχνίδι; Θα μπορούσε. Πέρυσι τέτοιο καιρό, ο κ. Καραμανλής προχώρησε σε πρόωρες εκλογές με αιτιολογία την κατάρτιση του προϋπολογισμού. Η οικονομία καθόρισε την απόφασή του. Φέτος θα είχε ισχυρότερο λόγο να το πράξει, καθώς η οικονομική κατάσταση είναι χειρότερη απ’ την περυσινή. Οικονομικά πιεσμένοι οι πολίτες, επενδυτικά διστακτικοί οι επιχειρηματίες, αποδυναμωμένο διαχειριστικά το κράτος, δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα που απαιτεί μια οικονομία για να κινηθεί και να αναπτυχθεί. Η αμφισβήτηση διαδέχεται τη γκρίνια και εκείνη, με τη σειρά της, την ανασφάλεια και τη στασιμότητα.

Τα σενάρια της κάλπης

Είναι όμως ακριβώς ο παραπάνω λόγος που αποτρέπει τον κ. Καραμανλή να προσφύγει στην κάλπη. Παρ’ όλα αυτά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού το σενάριο των πρόωρων εκλογών, σε συνδυασμό με τη φιλολογία περί των επικείμενων συνεργασιών, «έπαιξε», δημιουργώντας ερωτήματα ως προς τον ουσιαστικό λόγο, αν δεν ισχύει το «σε κουβέντα να βρισκόμαστε»… Μια απάντηση είναι τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων που δείχνουν εξαιρετικά απίθανο το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας, καθώς προβλέπεται ότι κανένα κόμμα δεν θα συγκεντρώσει το 41-24% που απαιτείται (βάση του νόμου Σκανδαλίδη) για να σχηματίσει κυβέρνηση. Για τον ίδιο όμως ακριβώς λόγο θα έπρεπε να μην είναι επιθυμητές σε κανέναν οι πρόωρες εκλογές.

Ποιος ο λόγος για τον Κώστα Καραμανλή να ρισκάρει να παραχωρήσει την εξουσία - στην απίθανη περίπτωση που ηττηθεί στις εκλογές - ή ένα μέρος αυτής - στην περίπτωση που επικρατήσει αλλά απαιτηθεί να συνεργαστεί για να συνεχίσει να κυβερνά; Ποιος ο λόγος για τον Γιώργο Παπανδρέου να θέλει τώρα εκλογές, τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ δεν είναι έτοιμο για μια τέτοια αναμέτρηση και μια νέα ήττα θα θέσει σε αμφισβήτηση την ηγεσία του; Οι λάτρεις των σεναρίων συνωμοσίας θα έβλεπαν αναγκαστική προσφυγή στις κάλπες, λόγω πτώσης της κυβέρνησης που θα προκαλούσαν κάποιοι δυσαρεστημένοι βουλευτές της συμπολίτευσης. Αλλά πόση δυσαρέσκεια είναι αυτή που θα οδηγούσε κάποιον απ’ αυτούς να υποθηκεύσουν το πολιτικό τους μέλλον; Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που ο λόγος δεν ήταν η δυσαρέσκεια, αλλά άλλου είδους κίνητρα, ποιος είναι αυτός /οι που θα τα προσέφερε /αν και για ποιο λόγο; Ή μήπως θα πρέπει να πιστέψουμε ότι τα θεμέλια της Ελληνικής Δημοκρατίας είναι πλέον τόσο σαθρά;

Το πλέον πιστευτό σενάριο είναι ότι το υπάρχον πολιτικό σύστημα έχει εξαντλήσει τα όρια του και τα υπάρχοντα κόμματα είναι ανήμπορα να χαράξουν πολιτικές επίλυσης δύσκολων και παγιωμένων προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας. Αν στην ανικανότητα προσθέσει κανείς και τη διογκούμενη διαφθορά, τότε πράγματι μπορεί να θεωρήσει ότι η Δημοκρατία βρίσκεται σε κίνδυνο. Αλλιώς ποιος ο λόγος της προεδρικής παρέμβασης την ημέρα μάλιστα του εορτασμού για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Ο Κάρολος Παπούλιας, εστιάζοντας στο ζήτημα της διαφθοράς «φωτογράφισε» και έναν άλλο λόγο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Διόλου τυχαία εντόπισε την ουσία του προβλήματος στη σχέση εμπιστοσύνης πολιτών-πολιτικής, τη μόνη εγγύηση για ουσιαστική κάθαρση. Καμία αναφορά δεν έκανε στη Δικαιοσύνη. Γνωρίζει ότι ουδέποτε ένας πολιτικός απευθύνεται στη Δικαιοσύνη. Ούτε την επικαλείται ως πρόσχημα ή άλλοθι. Η πολιτική, είπε εμμέσως πλην σαφώς ο κ. Παπούλιας, δεν είναι υπόθεση ανακριτών και εισαγγελέων… Είναι υπόθεση των πολιτικών. Αυτοί οφείλουν να την προστατεύουν. Για αυτό και δεν δίστασε να υπενθυμίσει στους παριστάμενους επικεφαλής των κοινοβουλευτικών κομμάτων ότι «τα κόμματα πρέπει να λογοδοτούν στον λαό για τις αμαρτίες των εκπροσώπων του, δείχνοντας ότι υπάρχει και πολιτική ευθύνη για τις επιλογές προσώπων που κάνουν τα κόμματα…».

Ασύμμετρη σχέση

Έως όμως ποιο βαθμό ο κ. Καραμανλής ή ο κ. Παπανδρέου πρέπει να λογοδοτούν για έκνομες πράξεις ή παραλείψεις στελεχών τους, όταν, πέραν των κομμάτων, πολιτική ευθύνη για τις όποιες επιλογές προσώπων που θα αντιπροσωπεύουν τον λαό στις διάφορες θέσεις εξουσίας, έχουν και οι ίδιοι οι πολίτες; Διόλου τυχαία ο κ. Παπούλιας τόνισε: «Ο πολίτης έχει την ευθύνη να απαιτεί καθημερινά, από αυτούς που τον αντιπροσωπεύουν, ήθος και παραδειγματική συμπεριφορά. Οφείλει να επιλέγει εκείνους που με τη διαδρομή τους στην πολιτική ζωή αποδεικνύουν διάθεση προσφοράς και αξιοπρέπειας». Πριν οι πολίτες εντοπίσουν αυτούς που θα τους αντιπροσωπεύουν, οι κ.κ. Καραμανλής και Παπανδρέου, μπορεί να έχουν την ευκαιρία να τους υποδείξουν με άλλο τρόπο. Αν λοιπόν προκηρυχθούν εκλογές εντός του επόμενου εξαμήνου, τότε οι δυο ηγέτες να συντάξουν οι ίδιοι τα ψηφοδέλτια και η ψηφοφορία να γίνει με λίστα. Τότε πράγματι θα έχουν και την αποκλειστική ευθύνη για τα πρόσωπα που θα επιλέξουν, ώστε να λογοδοτήσουν γι’ αυτά στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση - όποτε κι αν γίνει - ενώπιον των Ελλήνων πολιτών. Όσο για την ιδιότυπη σχέση Πολιτικής-Δικαιοσύνης, δεδομένης και της παραγραφής των αδικημάτων που προβλέπεται από τον νόμο, οι «επίορκοι» πολιτικοί δεν θα λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη και η πολιτική θα παραμείνει υπόθεση των πολιτικών και του λαού.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΠΙΛΟΓΗ τεύχος Σεπτεμβρίου 2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Παιχνίδια εξουσίας

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα «παιχνίδια εξουσίας» διαχρονικά. Τόσο σε επίπεδο παιγνίου που αρέσκεται κανείς να παρακολουθεί «εκ του μακρόθεν» και «αφ’ υψηλού», όσο και σε επίπεδο ουσίας, που, το όποιο θετικό αποτέλεσμα ή αρνητική επίπτωση, επηρεάζει δραματικά τη ζωή των πολιτών. Το δεύτερο επίπεδο σκιαγραφεί και τη σπουδαιότητα των «παιγνίων» αυτών, καθώς οι πρωταγωνιστές αντλούν την ισχύ τους από τις κοινωνίες, οι οποίες με τη σειρά τους καλούνται κάθε φορά να πληρώσουν το τίμημα των αδέξιων ή επιδέξιων χειρισμών των πρωταγωνιστών.
Η πρόσφατη κρίση στο ΠΑΣΟΚ και η αφορμή που την προκάλεσε δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο, παρά μια πτυχή, ένα στάδιο του παιχνιδιού εξουσίας που παίζεται στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Με ορατές και αόρατες διαδρομές που ξεκινούν από την εδραίωση ή ανατροπή μιας κομματικής εξουσίας και καταλήγουν στην επιρροή ή ουσιαστική παρέμβαση μιας υπερεθνικής εξουσίας, όπως διαρθρώνεται στη σημερινή ΕΕ. Εν προκειμένω το «παιγνίδι» παίζεται σε δυο τερέν: Το ευρωπαϊκό και το ελληνικό-κομματικό.
Οι πρόνοιες της Συνθήκης της Λισαβόνας παραπέμπουν στην περαιτέρω ενίσχυση των υπερεθνικών εξουσιών έναντι των εθνικών. Κατ’ επέκταση αυτό σηματοδοτεί την περαιτέρω εξασθένιση του ρόλου των κομμάτων στο εσωτερικό κάθε χώρας και την απαξίωσή τους ως κεντρικοί θεσμοί άσκησης εξουσίας. Παρ’ ότι όμως τα κόμματα απαξιώνονται, παραμένουν ενεργά στο κέντρο της πολιτικής σκηνής. Βρίσκονται σε άμεση επαφή με τον λαό, συγκρούονται και ενίοτε συναλλάσσονται μαζί του. Ο ρόλος τους όμως περιορίζεται σε ρόλο ενδιάμεσου – κάτι που τα απαξιώνει στη συνείδηση του κόσμου, καθώς μπορούν να μεταφέρουν κοινωνικά αιτήματα στο υπερεθνικό κέντρο, και όχι να ικανοποιούν πλήρως. Η αίσθηση που κυριαρχεί είναι πως «οι αποφάσεις λαμβάνονται αλλού», την ίδια ώρα όμως που η ΕΕ αδυνατεί να αναδειχθεί σε αδιαμφισβήτητο κέντρο εξουσίας, με ευρεία λαϊκή νομιμοποίηση.
Στο σημείο αυτό μπαίνει το ζήτημα του ελλείμματος δημοκρατίας, του τρόπου πολιτικής αντιπροσώπευσης των λαών στα υπερεθνικά κέντρα εξουσίας και της κοινωνικής απήχησης των αποφάσεων που λαμβάνονται από ένα κλειστό κλαμπ τεχνοκρατών και γραφειοκρατών. Ως απάντηση προβάλλεται το αίτημα περί «διεύρυνσης της δημοκρατίας», το οποίο, υποτίθεται, επιτυγχάνεται με τη διενέργεια δημοψηφίσματος (πρόταση ΠΑΣΟΚ και Γιώργου Παπανδρέου). Πολιτικά μάλιστα η συγκυρία είναι ευνοϊκή, καθώς στην πλειονότητά τους οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν δείχνουν ικανοποιημένοι από τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι «γραφειοκράτες» των Βρυξελλών. Το ιρλανδικό «όχι» στην Ευρωσυνθήκη ακολούθησε το γαλλικό και ολλανδικό «όχι» στο Ευρωσύνταγμα (το 2005) και επιβεβαιώνει τη διάψευση των προσδοκιών για μια καλύτερη ζωή που καλλιεργήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια.
Με την ακρίβεια να πλήττει τη μεγάλη πλειονότητα των Ευρωπαίων πολιτών, με τα ολιγοπώλια να κινούνται περίπου ανεξέλεγκτα, με το κοινωνικό κράτος να δέχεται βίαια κτυπήματα, με το χάσμα πλουσίων και φτωχών να διευρύνεται συνεχώς, τις κοινωνικές ανισότητες να αυξάνουν και την κοινωνική πόλωση να απειλεί τη συνοχή και την εύρυθμη λειτουργία μεγάλου τμήματος της Ενωμένης Ευρώπης, ο «ευρωσκεπτισμός» βρίσκει γόνιμο έδαφος να αναπτυχθεί εκ νέου, προσφέροντας στις ηγεσίες των κομμάτων - είτε διεκδικούν (πχ ΠΑΣΟΚ), είτε αγωνίζονται να διατηρήσουν (βλ. κόμμα εργατικών στη Μ. Βρετανία) την εθνική εξουσία - την ευκαιρία να αξιοποιήσουν και με αυτό τον τρόπο τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Παράλληλα όμως, με έμμεσο ή άμεσο τρόπο διεκδικούν εκ νέου τον κυρίαρχο ρόλο ως θεσμοί άσκησης της εξουσίας. Είναι μια νέα μάχη που θα λάβει χώρα τα επόμενα χρόνια με τα κόμματα να επιδιώκουν να αντλήσουν την ισχύ τους από το σημείο που σήμερα φαίνεται να την έχουν απολέσει, δηλαδή την κοινωνία. Μέσα από αυτό το πρίσμα εκδηλώνεται και αναδεικνύεται μια νέα σύγκρουση πολιτικής φιλοσοφίας. Για παράδειγμα, ο κ. Σημίτης, ως πολιτικός που συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του σημερινού ευρωπαϊκού οικοδομήματος, ως άνθρωπος που γαλουχήθηκε με το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης αναγνωρίζει μεν ως γόνιμες τις επιφυλάξεις που διατυπώνονται αλλά βλέπει προτάσεις, όπως αυτές του κ. Παπανδρέου, περί διενέργειας δημοψηφισμάτων ως «πισωγύρισμα» της διαδικασίας πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Βεβαίως, η διεκδίκηση της εξουσίας σε εθνικό επίπεδο, η οποία με τη σειρά της παρέχει τη δυνατότητα συμμετοχής στη νομή της σε υπερεθνικό επίπεδο, προϋποθέτει τη διασφάλιση της εξουσίας σε τοπικό-κομματικό επίπεδο. Η σχέση είναι αμφίδρομη και αλληλοεπηρεαζόμενη. Συγκεκριμένα, η επιδίωξη του Γιώργου Παπανδρέου να γίνει πρωθυπουργός της χώρας, προϋποθέτει την επάνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία υπό την ηγεσία του.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις κατέδειξαν για άλλη μια φορά την απόσταση που χωρίζει το ΠΑΣΟΚ από τη ΝΔ, αλλά και τη σαφή υπεροχή του Κώστα Καραμανλή έναντι του κ. Παππανδρέου. Με την προσδοκώμενη ανάκαμψη να αργεί και το «έλλειμμα ηγεσίας» να συζητείται στο παρασκήνιο, ο κ. Παπανδρέου αναζητούσε ένα τρόπο να τονώσει το ηγετικό του προφίλ. Η σιωπή του Ευάγγελου Βε¬νιζέλου, η «κομματική» νομιμοφρο¬σύνη των μελών του ρεύματος και η προσπάθεια σύνθεσης μιας νέας ηγε¬τικής ομάδας (Πολιτικό Συμβούλιο, «σκιώδη» κυβέρνηση) όπου εκπροσωπούνται όλες οι τάσεις, ικανοποίησε αρχικώς το αίτημα της βάσης για «ενότητα», πλην όμως δεν προσέφερε την πολυπόθητη ανατροπή. Το έλλειμμα πολιτικής του ΠΑΣΟΚ αναδείχθηκε εκ νέου με τις παλινωδίες της ηγεσίας του σε κρίσιμα ζητήματα (πώληση του ΟΤΕ, συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, σκάνδαλο Siemens). Πριν ο κ. Παπανδρέου χρεης ωθεί το πρόβλημα, η επαναφορά των σεναρίων υπονόμευσης και η θεωρία του «εσωτερικού εχθρού» επανήλθαν σε την επομένη της 16ως δοκιμασμένη μέθοδος που απέδωΣεπτεμβρίου και πρόσφερε στον κ. Παπανδρέου μια νέα ευκαιρία την 11η Νοεμβρίου.
Παρ’ ότι έμπειρος πολιτικός, ο κ. Σημίτης προσφέρθηκε να μετατραπεί σε «αποδιοπομπαίο τράγο». Συνειδητά ή ασυνείδητα, ηθελημένα ή όχι, προκάλεσε με το «επιτιμητικό ύφος» της επιστολής του τον κ. Παπανδρέου και τον εξώθησε σε μια «άτυπη» διαγραφή που προκάλεσε σάλο στο εσωτερικό του Κινήματος. Ήταν ένα ανέλπιστο δώρο του πρώην πρωθυπουργού προς τον διάδοχό του, ή μια παγίδα την οποία έστησε ο πρώην πρωθυπουργός στον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ; Θα φανεί από τη λαϊκή απήχηση που θα τύχει στο αμέσως προσεχές διάστημα η κίνηση Παπανδρέου. Σε κάθε περίπτωση το συγκεκριμένο παιχνίδι εξουσίας οδεύει προς το τέλος του. Μπορεί να έχει ορισμένα ακόμα ενδιαφέροντα στάδια, που θα προδιαγράψουν την έκβασή του, πλην όμως η κατάληξή του - σε αντίθεση με το παιχνίδι εξου¬σίας στην υπερεθνική Ευρώπη - είναι λίγο πολύ χρονικά προδιαγεγραμμένη.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΠΙΛΟΓΗ τεύχος Ιούλιος 2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Η προσφορά των αγνώστων

Μόνον υποθέσεις μπορεί για την ώρα να γίνουν αναφορικά με την ταυτότητα, αλλά και τα κίνητρα των αγνώστων που πυροβόλησαν «προειδοποιητικά» το όχημα της ΕΛΑΣ. Πρόκειται για την εμφάνιση μιας νέας τρομοκρατικής ομάδας; Πρόκειται για εκδήλωση φαινομένων αυτοδικίας; Πρόκειται για δράση του παρακράτους – εφόσον αυτό υπάρχει ακόμα…; Τα σενάρια πολλά. Οι σκέψεις ποικίλες και αλληλοαναιρούμενες.

Η ουσία όμως παραμένει. Όποιοι κι αν είναι δράστες, όποια κίνητρα κι αν έχουν, σημασία έχει ότι προσέφεραν μια σημαντική βοήθεια στην πανταχόθεν βαλλόμενη κυβέρνηση. Έδωσαν τροφή για νέα μονοθεματικά δελτία ειδήσεων κι εν μέσω εορτών, επισκίασαν όλα τα θέματα της επικαιρότητας. Ένα εύπεπτο έδεσμα, σαφώς προτιμότερο από την οικονομική κρίση, το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, ή τον σαρωτικό ανασχηματισμό που ετοιμάζει ο κ. Κώστας Καραμανλής, προστέθηκε στο εορταστικό τραπέζι για να μονοπωλήσει τις συζητήσεις συγγενών και φίλων.

Από την άλλη η ενέργεια των αγνώστων στη χρονική συγκυρία που έγινε και από τον τόπο που διεπράχθη πρόσθεσε επιχειρήματα σε όσους βάλλουν κατά της κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου. Ωσάν να είναι το πανεπιστημιακό άσυλο, το πρόβλημα της ελληνικής δημοκρατίας σήμερα… Είναι όμως εξαιρετικά δύσκολο να ισχυριστεί με σοβαρότητα κάποιος ότι είναι το πανεπιστημιακό άσυλο που ευνοεί τέτοιου είδους έκνομες και επικίνδυνες εκδηλώσεις βίας. Πολύ δε περισσότερο να ισχυριστεί ότι με την κατάργηση του θα εξαλειφθούν. Παρ’ όλα αυτά και το θέμα αυτό προστέθηκε στο εορταστικό τραπέζι.

Κάπως έτσι, αργά αλλά σταθερά αποκαθίσταται το κύρος της Αστυνομίας, καθιστώντας την παρουσία της περισσότερο από ποτέ αναγκαία. Οι εκδηλώσεις βίας, είτε αυτές αφορούν την καταστροφική μανία των «κουκουλοφόρων» ή των «εξτρεμιστικών στοιχείων», είτε ξεκαθάρισμα λογαριασμών των νονών της νύκτας, είτε πυροβολισμούς εναντίον αστυνομικών, προσφέρουν ένα ισχυρό άλλοθι στην Αστυνομία να συνεχίζει τη δράση της, υιοθετώντας μεθόδους που κινούνται στο όριο της νομιμότητας – αν δεν το υπερβαίνουν κατά κύριο λόγο.

Πολύπλευρη λοιπόν η «προσφορά» των αγνώστων… Που συμπληρώνει το παζλ της βίας που βιώνει τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία, ως απόρροια των συσσωρευμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζει. Η υποβάθμιση του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος, η οικονομική δυσχέρεια, η κοινωνική ανισότητα, ο απάνθρωπος τρόπος ζωής, η έλλειψη κουλτούρας, είναι ορισμένες από τις αιτίες που αυξάνουν τα περιστατικά βίας στην οικογένεια, στα γήπεδα, στα σχολεία, στο δρόμο.

Πλέον το πρόβλημα είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού. Το… πρόβλημα είναι πως δεν είναι ορατή η λύση του.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 25.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Ιδιώνυμο... η "κουκούλα"

Όταν ο Γιώργος Καρατζαφέρης απ’ το βήμα της Βουλής πρότεινε να χαρακτηριστεί η κουκούλα «ιδιώνυμο» και έκανε συστάσεις για επιβολή της τάξης και της ευνομίας στη χώρα, σε κάποιους πολίτες ξύπνησαν εφιάλτες μιας άλλης εποχής… Όμως, οι εποχές αλλάζουν. Κι αν κάποιες φορές παρουσιάζουν ομοιότητες, το βέβαιο είναι ότι δεν ταυτίζονται.

Ως εκ τούτου, μπορεί το Φθινόπωρο του 1974 να είχαμε μια εξέγερση της νεολαίας, πλην όμως αυτή εκδηλώθηκε εναντίον ενός δικτατορικού καθεστώτος. Το χειμώνα του 2008 υπάρχει μια «ιμιτασιόν» εξέγερση της νεολαίας κι εκδηλώνεται εναντίον ποιού…;

Η σημερινή εξέγερση διαθέτει λίγο απ’ όλα. Λίγους διαμαρτυρόμενους φοιτητές και μαθητές (κατά τεκμήριο επιρρεπείς στο χαβαλέ), λίγους πεινασμένους λαθρομετανάστες που πλιατσικολογούν, λίγους αναρχικούς, κάμποσους αριστεριστές και μπόλικους κουκουλοφόρους. Κι αυτοί στις τάξεις τους διαθέτουν λίγο απ’ όλα. Λίγους φοιτητές και μαθητές, κατά τι ποιο «ανήσυχους» απ’ τους άλλους, κάποιους «λούμπεν» λαθρομετανάστες, κάποιους απεγνωσμένους ναρκομανείς, κάποιους αναρχικούς και αριστεριστές που δεν περιορίζονται μόνο σε… θεωρητικές συζητήσεις και μπόλικους «μυστικούς» της Αστυνομίας.

Κάπως έτσι, το άναρχα και αυθαίρετα συγκροτημένο πλήθος των «εξεγερμένων» βάλει εξίσου άναρχα και ασυντόνιστα κατά παντός υπευθύνου και μη. Κατά του πολιτικού συστήματος, του εκπαιδευτικού συστήματος, της Αστυνομίας, των «εχόντων» και της ζωής της άδικης… Κάπως έτσι, όλη αυτή η σαλάτα, έχει κάνει σαλάτα τη ζωή στο κέντρο της πόλης και τα νεύρα καταστηματαρχών και κατοίκων κουρέλια.

Όλα όμως έχουν ένα όριο και χρειάζεται κι ένα μέτρο. Αυτό που χάθηκε τα τελευταία χρόνια, όπου ο καθένας θεωρεί πως μπορεί να κάνει ό,τι θέλει κι όχι μόνο να μένει ατιμώρητος απ’ τις έκνομες πράξεις του, αλλά τελικά να επιβραβεύεται για αυτές. Ατιμώρητος ο πολιτικός που έβαλε το χέρι στο μέλι, ατιμώρητος ο ειδικός φρούρος που πυροβολεί (ενίοτε αφαιρεί και ζωή). Ατιμώρητος ο επιχειρηματίας που φοροδιαφεύγει ή μολύνει το περιβάλλον. Ατιμώρητος φυσικά κι ο «εξεγερθέντας» που πετά μολότοφ και πέτρες, που καίει, σπάει και λεηλατεί.

Κι είναι ακριβώς όλη αυτή η ανοχή που επιδεικνύει κράτος και κοινωνία στην αυθαιρεσία, απ’ όπου κι αν προέρχεται, που ακυρώνει κάθε προσπάθεια επιβολής της τάξης. Σε αυτή την περίπτωση δεν (μπορεί να) ισχύουν δυο μέτρα και δυο σταθμά. Στην αυθαιρεσία δικαίωμα έχουν όλοι.

Ορθώς λοιπόν ο πρόεδρος του ΛΑ.Ο.Σ. ζητά να χαρακτηριστεί η κουκούλα «ιδιώνυμο». Υπό την προϋπόθεση να προσδώσει στην κουκούλα και τη μεταφορική της σημασία. Αυτή δηλαδή που αφορά στις μεθόδους ορισμένων να εφευρίσκουν τρόπους για να καλύψουν όχι τα πρόσωπα, αλλά τις παράνομες πράξεις τους…

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 24.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στο τίτλο...

Εντός... "γραμμής"

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν είναι χθεσινός στην πολιτική. Και μάλλον δεν ανήκει πλέον στην κατηγορία των πολιτικών που μόλις γεμίσουν την καρδάρα με το γάλα, της ρίχνουν μια κλωτσιά και το χύνουν...

Πλέον, οι τοποθετήσεις του έχουν βαθύτερο πολιτικό νόημα, απ’ ότι επικοινωνιακά εκπέμπουν. Εξ’ ου κι ο πολιτικός του λόγος είναι διφορούμενος, πρόσφορος σε παρερμηνείες ή παρεξηγήσεις.

Ο χρόνος που επέλεξε να εξαπολύσει ευθεία επίθεση στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε να συμπληρώσει το παζλ των επιθέσεων που δέχεται η Κουμουνδούρου σχεδόν απ’ όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Στην προσπάθεια της να οικειοποιηθεί πολιτική την αντίδραση της νεολαίας, οι Αλέκος Αλαβάνος και Αλέξης Τσίπρας βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα. Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ σιώπησε. Επιμελώς απέφυγε να πάρει θέση στη διαμάχη. Άλλωστε, οι πόρτες του διαλόγου με το ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έπρεπε να κλείσουν – ποτέ δεν ξέρει κανείς...

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η σιωπή δεν θα έπρεπε να παρερμηνευτεί ως υιοθέτηση της τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ – την οποία καλώς ή κακώς στηλίτευσαν τα υπόλοιπα κόμματα, δημιουργώντας το ανάλογο κλίμα στην κοινωνία. Η δήλωση Πάγκαλου περί «φαινομένου πολιτικής αλητείας που καθοδηγεί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ», ήρθε να καλύψει το κενό, με απώτερο στόχο να «χαϊδέψει» τα αυτιά και των «νοικοκυραίων» ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που, καλώς ή κακώς, πείστηκαν ή κινδυνεύει να πειστούν, ότι οι εκδηλώσεις βίας μπορεί (και) να είναι πολιτικά υποκινούμενες από ένα συγκεκριμένο χώρο. Παράλληλα, η δήλωση Πάγκαλου σήμανε και τη ξεκάθαρη αποστασιοποίηση του ΠΑΣΟΚ από μια τέτοια «μεθόδευση» - ασχέτως κι αν χαρακτηρίζεται από στοιχεία υπερβολής.

Ίσως για αυτό κι ο Γιώργος Παπανδρέου απέφυγε να την αποδοκιμάσει – όπως τον προκάλεσε ο Αλέκος Αλαβάνος – επιλέγοντας να κινηθεί «θεσμικά»: Αντιπρότεινε την συνεννόηση των πολιτικών κομμάτων (πλην της ΝΔ), για να προφυλάξουν το δικαίωμα των νέων να εκφράζονται ελεύθερα και δημοκρατικά. Άλλωστε ακόμα κι αν οι χαρακτηρισμοί, αλλά και η ουσία της δήλωσης Πάγκαλου, δεν τον έβρισκαν σύμφωνο, δεν είχε κανένα λόγο να την αποδοκιμάσει, διακινδυνεύοντας να δώσει αφορμή, ώστε να ανοίξει ένας νέος κύκλος εσωστρέφειας στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ.

Εξάλλου, ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν κινήθηκε εκτός «γραμμής». Για την ώρα οι σχέσεις ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ κινούνται στα όρια του πολιτικού φλερτ. Επειδή όμως, η υπόθεση της «κυβερνώσας Αριστεράς» ή ενός κυβερνητικού συνασπισμού ΠΑΣΟΚ – ΝΔ παραμένει ανοικτό ενδεχόμενο που κι ο Θεόδωρος Πάγκαλος υποστηρίζει ενθέρμως, η στοχοποίηση αποκλειστικά του διδύμου Αλαβάνου – Τσίπρα αποσκοπεί επιπλέον να καταδείξει ποια πλευρά προσδίδει στις σχέσεις των δυο κομμάτων, στοιχεία πολιτικού ανταγωνισμού.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 23.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

"Συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ θα παραλύσει τη χώρα"

Ο Γιώργος Φλωρίδης απαντά στον Π.Κ.Μαυρίδη...

Σε "παράλυση" εκτιμά ο κ. Γιώργος Φλωρίδης ότι θα οδηγηθεί η χώρα στην περίπτωση συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ ή κυβέρνησης "Εθνικής Σωτηρίας". Ωστόσο, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ θέτει θέμα εθνικής προτεραιότητας τον κοινωνικό διάλογο, τις κοινωικές συμφωνίες και συναινέσεις. Αποφεύγει πάντως να παραδεχθεί ότι η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, σημειώνοντας ότι είναι "σε κατάσταση υψηλού κινδύνου". Προσδιορίζει ως βασικό αίτιο της σημερινής κατάστασης - που έχει δημιουργήσει "κοινωνική ένταση", αλλά όχι κοινωνική έκρηξη - όχι μόνο τη διεθνή κρίση, αλλά και τα "δόγματα" και τις "ακρότητες της φιλελεύθερης αντίληψης" της ΝΔ. Ως απάντηση προτείνει αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που θα συνδεθούν με νέες μορφές εξοικονόμησης ενέργειας και ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Για το λόγο αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη ενός "επιτελικού κράτους, που συντονίζει, συνδράμει, αλλά δεν υποκαθιστά την κοινωνία". Ο κ. Φλωρίδης απορρίπτει τις κατηγορίες της κυβέρνησης περί απόπειρας του ΠΑΣΟΚ να "ποινικοποιήσει" την πολιτική ζωή, σημειώνοντας ότι "υπάρχει θέμα δυσπιστίας του κόσμου για το πολιτικό σύστημα".

Ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης...

Με την εμπειρία σας στο υπουργείο Οικονομικών και τη γενικότερη ενασχόλησή σας με τα οικονομικά, θεωρείτε πως η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας;
Για πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση, η χώρα αντιμετωπίζει μια συνδυασμένη πολιτική, οικονομική και κοινωνική κρίση. Ειδικά στο χώρο της οικονομίας είμαστε σε διπλό κλοιό: από τη μία μεριά μπαίνουμε σε τροχιά επιβράδυνσης και από την άλλη οξύνεται ο κίνδυνος της υπερχρέωσης που τροφοδοτείται από τη συνεχιζόμενη πορεία δημοσιονομικής εκτροπής. Το κόστος του δημοσίου χρέους αυξάνει, γεγονός το οποίο φαίνεται στη δυσκολία του ελληνικού κράτους, με την οποία δανείζεται στις διεθνείς αγορές. Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία έχει μπει σε ένα τούνελ χωρίς ορατή διέξοδο. Η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας δείχνει και είναι σε κατάσταση υψηλού κινδύνου.


Που οφείλεται κατά κύριο λόγο, η δυσχερής κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία; Στη διεθνή οικονομική κρίση, ή στις επιλογές της κυβέρνησης;
Η κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει την ευθύνη της για τη δυσχερή θέση της ελληνικής οικονομίας μέσα από μύθους και τεχνητά διλήμματα. Διότι είναι μύθος ο ισχυρισμός ότι για όλα τα προβλήματα μας, φταίει η διεθνής οικονομική κρίση. Η ελληνική οικονομία βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση πολύ πριν το ξέσπασμα της διεθνούς κρίσης εξ αιτίας συγκεκριμένων πολιτικών, αλλά και γενικότερης φιλοσοφίας που άρχισε να εφαρμόζεται από το 2004. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, είναι η εθνική όψη μιας διεθνούς κρίσης, με κοινό παρανομαστή τα δόγματα και τις ακρότητες μιας φιλελεύθερης αντίληψης.

Η οικονομία είναι και θέμα ψυχολογίας. Πιστεύετε πραγματικά ότι η αποχώρηση της κυβέρνησης – που τόσο επίμονα ζητά το ΠΑΣΟΚ – θα μεταβάλει γενικότερα την εικόνα της χώρας προς το εξωτερικό και κατ’ επέκταση την ψυχολογία των μεγάλων επενδυτών, ή θα επιβαρύνει περισσότερο το «έλλειμμα εμπιστοσύνης» που παρατηρείται σήμερα έναντι της ελληνικής οικονομίας;
Το κλίμα εμπιστοσύνης, η σταθερότητα, η προσδοκία, η θετική ψυχολογία, είναι βασικά στοιχεία για να λειτουργήσει οποιοδήποτε μίγμα οικονομικής πολιτικής. Είναι πλέον ολοφάνερο, ότι η πολιτική κρίση και η ακυβερνησία της τελευταίας περιόδου, δημιουργεί επιπλέον οικονομικό κόστος. Δεν είναι τυχαίο ότι το κόστος δανεισμού της χώρας, επιβαρύνεται και από την αστάθεια των πολιτικών και κοινωνικών δεδομένων.
Εμείς εκτιμούμε ότι η πολιτική αλλαγή στη χώρα, θα δημιουργήσει διαφορετική ατμόσφαιρα για την οικονομία και για την κοινωνία. Η ανανεωμένη λαϊκή εντολή, μπορεί να δώσει ώθηση και δυναμική διέξοδης απάντησης, στην πράγματι δύσκολη περίοδο που περνά ο τόπος μας.

Το κόμμα σας προκρίνει ένα οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης με ενίσχυση των Δημόσιων Δαπανών. Έχετε εντοπίσει τους τομείς που θα πρέπει να διοχετευθούν οι Δαπάνες αυτές, προκειμένου να οδηγήσουν στη μέγιστη παραγωγή πλούτου;
Το ΠΑΣΟΚ ευθύς εξαρχής, μίλησε για την ανάγκη έγκαιρης και σχεδιασμένης θωράκισης της πραγματικής οικονομίας. Καταθέσαμε σχέδιο εξόδου από την κρίση, αλλά δυστυχώς η κυβέρνηση είναι αμήχανη και αδρανής τη στιγμή που επιχειρήσεις, αγορά και καταναλωτές συναντούν δυσκολίες και τα πρώτα αδιέξοδα. Έτσι μπαίνουμε στην κρίση απροετοίμαστοι. Για το ΠΑΣΟΚ, τομέας πρώτης προτεραιότητας είναι η αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για μικρά και μεγάλα έργα. Τα έργα αυτά μπορούν να συνδεθούν με νέες μορφές εξοικονόμησης ενέργειας. Δημιουργείται έτσι μια πρώτη αναπτυξιακή βάση, με διατήρηση και ανάπτυξη της απασχόλησης. Ο δεύτερος πυλώνας άμεσης προτεραιότητας του ΠΑΣΟΚ είναι η ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Από τη στιγμή που μας δίνεται η δυνατότητα ενίσχυσης από την ΕΕ και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ύψους περίπου 2,5 δις. Πρέπει να οργανωθούμε και να τα αξιοποιήσουμε, όπως και τα κοινοτικά κονδύλια του Δ’ ΚΠΣ. Επίσης, πρέπει η παρεχόμενη ρευστότητα των τραπεζών να ελεγχθεί αποτελεσματικά, ώστε να φτάσει στην επιχείρηση. Η πραγματική οικονομία χρειάζεται ουσιαστική υποστήριξη και πρακτικές λύσεις.

Αναγνωρίζετε ότι «το κράτος είναι μεγάλος ασθενής» της ελληνικής οικονομίας και από ποιους τομείς θα πρέπει να ξεκινήσει η ανασυγκρότησή του;
Το ελληνικό κράτος σήμερα πρέπει να αλλάξει ρόλο, νοοτροπία, πρακτική. Πριν μιλήσει κάποιος για τις θεσμικές αλλαγές του κράτους, πρέπει να ορίσει τη φυσιογνωμία του σε σχέση με τις σύγχρονες ανάγκες. Σήμερα χρειαζόμαστε ένα επιτελικό κράτος, που συντονίζει, συνδράμει, αλλά δεν υποκαθιστά την κοινωνία. Ταυτόχρονα το επιτελικό κράτος πρέπει να είναι δίκαιο στις αποφάσεις του, αποτελεσματικό στις επιλογές του, ποιοτικό στις λειτουργίες και τις υπηρεσίες του. Μέσα από ένα τέτοιο, αξιακό πλαίσιο, μπορεί το κράτος να εξυπηρετήσει σήμερα τις ανάγκες και της οικονομίας και της κοινωνίας.

Είστε υπεύθυνος του τομέα υγείας του ΠΑΣΟΚ. Πιστεύετε ότι μπορεί το κράτος να ανταγωνιστεί τις υπηρεσίες υγείας που προσφέρει – και επιδιώκει να προσφέρει – ο ιδιωτικός τομέας;
Για το ΠΑΣΟΚ η υγεία είναι δημόσιο αγαθό, στο οποίο πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες, ανεξάρτητα από οικονομική και κοινωνική θέση. Τα τελευταία χρόνια δυστυχώς, εξαιτίας μιας συνειδητής πολιτικής της ΝΔ, η δημόσια υγεία συρρικνώθηκε υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων και εις βάρος του ελληνικού λαού. Το ΠΑΣΟΚ θα ανασυγκροτήσει τη δημόσια υγεία, μέσα από ένα νέο ΕΣΥ και ταυτόχρονα θα διαμορφώσει μια νέα σχέση συνύπαρξης και συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, στα πλαίσια καθαρών αρχών και κανόνων. Το βασικό κριτήριο είναι η ποιότητα και η αξιολόγηση παντού. Ένας σωστά χρηματοδοτούμενος και στελεχωμένος δημόσιος τομέας υγείας, μπορεί να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας που συμβαδίζουν με τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.

Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και τα φαινόμενα βίας που έζησε τις τελευταίες μέρες η χώρα συγκροτούν ενδείξεις πρόκλησης ευρύτερης κοινωνικής έκρηξης ή είναι απλά το καθ’ υπερβολή αποτέλεσμα μιας πρόσκαιρης κοινωνικής αναταραχής;
Η κοινωνική ένταση που ζούμε έρχεται από μακριά και δείχνει βάθος και έκταση. Πρωτοποριακά, όπως συμβαίνει σε κάθε κρίσιμη εποχή, η νέα γενιά έρχεται στο προσκήνιο για να διαμαρτυρηθεί απέναντι σε μια μπλοκαρισμένη κοινωνία. Διεκδικεί τα όνειρά της για μια καλύτερη ζωή και απαιτεί ζωτικό χώρο σε μια ασφυκτική πραγματικότητα. Αντιδρά συλλήβδην στην ηθική απαξία, την πολιτική στασιμότητα, αλλά και στο βάλτο του ευδαιμονισμού. Αποστέλλει ηχηρά μηνύματα και προς την πολιτική, οικονομική, διανοητική, μιντιακή, συνδικαλιστική τάξη, αλλά και προς την κοινωνική αφασία και υποκρισία που συντηρεί το σημερινό βάλτωμα. Το κρίσιμο δίλημμα είναι, αν τα μηνύματα θα ληφθούν υπόψη και θα απαντηθούν επί της ουσίας ή θα αγνοηθούν, επιδεινώνοντας επικίνδυνα την κατάσταση, τη στιγμή μάλιστα που η χώρα εισέρχεται σε μία πρωτοφανή οικονομική κρίση.

Η κυβέρνηση κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ για απόπειρα «ποινικοποίησης» της πολιτικής ζωής. Πως, κατά τη γνώμη σας, θα έπρεπε το κόμμα σας να αντιμετωπίσει την κατηγορία;
Δεν υπάρχει θέμα ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής στο σημερινό δημόσιο βίο. Αντίθετα υπάρχει θέμα δυσπιστίας του κόσμου για το πολιτικό σύστημα. Τα σημερινά σκάνδαλα, πέρα από την αναγκαιότητα αποκάλυψης της αλήθειας, καταλογισμό ευθυνών και αποκατάσταση του δημοσίου συμφέροντος είναι και «πεδίο δόξης λαμπρόν» για να αποκαταστήσει η πολιτική τη χαμένη της τιμή και αξιοπιστία στα μάτια, στη σκέψη και την ψυχή των πολιτών. Το κεντρικό καθήκον του πολιτικού κόσμου σήμερα είναι η αξιοπιστία και η αυτονομία του πολιτικού λόγου και πράξης, μέσα από την απόλυτη και σε βάθος διερεύνηση κάθε αντινομίας της δημόσιας ζωής.

Η ένταση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης που διαφαίνεται στο άμεσο μέλλον, αναγκάζει πολλούς και από διάφορες πλευρές, να μιλήσουν για την αναγκαιότητα συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ή κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας. Ποια είναι η δική σας γνώμη γι’ αυτό;
Πιστεύω ότι κυβερνητικές συμπράξεις με ανταγωνιστικές πολιτικές ή πανσπερμία αντιλήψεων, θα επιτείνουν την κρίση και θα οδηγήσουν σε παράλυση. Εκτιμώ ότι οι σημαντικές κρίσεις απαιτούν καθαρό προσανατολισμό και αποτελεσματική διαχείριση. Στη σημερινή περίπτωση χρειάζεται καθαρή λύση άλλης κατεύθυνσης με εμπειρία και αποφασιστικότητα. Είναι όμως απολύτως αναγκαίο, να υπάρχει ουσιαστικός δημόσιος διάλογος και πολιτικές συναίνεσης σε κρίσιμα θέματα. Είναι επίσης θέμα εθνικής προτεραιότητας, ο κοινωνικός διάλογος και οι κοινωνικές συναινέσεις και συμφωνίες, για να βγει αλώβητη η χώρα από τη διεθνή αναταραχή.

(Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 21.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Το είδωλο της κοινωνίας

Κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού που ψηφίζεται το βράδυ της Κυριακής, λέγονται κι ακούγονται πολλά. Σχεδόν όλοι οι βουλευτές έχουν πάρει το λόγο και οι Έλληνες πολίτες έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν σε ζωντανή μετάδοση από τη δημόσια τηλεόραση το πολιτικό προσωπικό της χώρας να διατυπώνει την άποψή του για το παρόν και το μέλλον της χώρας.

Η χαμηλή τηλεθέαση απογοητεύει. Οι πολίτες για άλλη μια φορά έδειξαν να μην ενδιαφέρονται να ακούσουν τις απόψεις των ανθρώπων που επέλεξαν να τους εκπροσωπούν και να αποφασίζουν για την τύχη τους. Ίσως γιατί δεν τους έχουν καμία εμπιστοσύνη. Ίσως γιατί θεωρούν ότι δεν έχουν κάτι σημαντικό να ακούσουν απ’ αυτούς.

Τότε γιατί τους εξέλεξαν; Αν αποστρέφονται κατά αυτόν τον τρόπο τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, τότε γιατί τους ψηφίζουν; Είναι σαν οι πολίτες να αποστρέφονται τον ίδιο τους τον εαυτό. Διότι ο λαός έχει τους πολιτικούς που του αξίζουν. Δεν μπορεί λοιπόν παρά οι απαξιωμένοι πολιτικοί να προέρχονται από ένα απαξιωμένο λαό. Κι αν κάποιοι ομολογούν ότι το επίπεδο του πολιτικού προσωπικού της χώρας είναι το χαμηλότερο που συνάντησε ποτέ η Ελλάδα, τότε μήπως θα έπρεπε να πούμε το ίδιο και για το επίπεδο των Ελλήνων;

Βλέποντας την κατάντια της Παιδείας το συμπέρασμα θα έβγαινε αβίαστα. Όμως, οι νέοι άνθρωποι που διεκδικούν σήμερα ένα καλύτερο αύριο, δεν έχουν παρά να κοιτάξουν γύρω τους. Να κοιτάξουν μπροστά και να επιλέξουν, εφόσον έχουν τη δυνατότητα και το δικαίωμα.

Όσο άχαρη κι αν φαντάζει η διαδικασία της συζήτησης στη Βουλή, άλλο τόσο χρήσιμη και κατατοπιστική είναι. Οι υπεύθυνοι πολίτες, αυτοί που πραγματικά αξιώνουν μια καλύτερη κοινωνία έχουν μια ευκαιρία να διακρίνουν τους άξιους και να απορρίψουν τους ανάξιους. Είναι πολύ εύκολο να διακρίνουν εκείνους που επαναλαμβάνουν μονότονα και τετριμμένα κλισέ, εκείνους που ψεύδονται ή επιδίδονται σε επικοινωνιακούς εντυπωσιασμούς, εκείνους που εμφανώς αγνοούν στοιχειώδη δεδομένα της οικονομίας και της πραγματικότητας γενικότερα, αλλά κι εκείνους που δομούν τη σκέψη τους και τη διατυπώνουν με λόγο που έχει αρχή, μέση και τέλος, με ένα λόγο ουσίας και αξιόπιστων επιχειρημάτων.

Αντί λοιπόν οι πολίτες να απαξιώνουν συλλήβδην και με περισσή ευκολία τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, δεν έχουν παρά να πάρουν το θάρρος και να κοιτάξουν τους 300 εκλεκτούς τους. Υπό μια αφηρημένη έννοια να πάρουν το θάρρος και να δουν τον εαυτό τους στον καθρέπτη. Διότι οι πολιτικοί είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας μας. Και για το είδωλο που αποτυπώνεται σε αυτόν, υπεύθυνη είναι κατά κύριο λόγο η ίδια η κοινωνία.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 20.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Κλίμα για συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ

Το επιχείρημα προβάλει λογικό: Ό,τι δεν μπορεί να καταφέρει ένας μόνος του, δυο μαζί ίσως να είναι καλύτερα.

Το σενάριο της συγκυβέρνησης των δυο μεγάλων κομμάτων καλλιεργείται επί μακρόν στο παρασκήνιο. Αναδεικνύεται εντέχνως από συγκεκριμένους ανθρώπους και προβάλλεται με συγκεκριμένο τρόπο, σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.

Το έναυσμα τις μέρες αυτές έδωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Δ. Δασκαλόπουλος. Η παρέμβαση του περί «ισχυρής, αξιόπιστης και σύγχρονης διακυβέρνησης» έγινε πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων. Οι γνωστοί αναλυτές ανέλαβαν να ερμηνεύσουν την κίνησή του. Στο ίδιο μοτίβο και τα χθεσινά φύλλα των εφημερίδων. Η έμμεση πλην σαφής κριτική του κ. Δασκαλόπουλου προς την κυβέρνηση ή ακόμα πιο καλοπροαίρετα (sic)... η εκδήλωση της αγωνίας του για τους κινδύνους της ελληνικής οικονομίας, πέρασε σε δεύτερο πλάνο. Η δήλωσή του ερμηνεύτηκε ως παραίνεση για προκήρυξη εκλογών και στην περίπτωση μη αυτοδυναμίας, σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας των μεγάλων κομμάτων. Τι ήθελε τελικά να πει ο πρόεδρος του ΣΕΒ, εκπρόσωπος της μεγαλοαστικής τάξης της χώρας, ο καθένας μπορεί να το κρίνει υποκειμενικά.

Υπάρχουν ωστόσο και δυο αντικειμενικές παραδοχές. Η πρώτη αφορά στην εμφανή δυσκολία της κυβέρνησης να διαχειριστεί το μείγμα των σοβαρών προβλημάτων που έχουν προκύψει: Τη διεθνή οικονομική κρίση που ανέδειξε τις εγγενείς αδυναμίας της ελληνικής οικονομίας, το δυσκίνητο και σπάταλο κράτος, το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, την πτώση των ποσοστών της στις δημοσκοπήσεις, τη λαϊκή δυσαρέσκεια, το φόβο και την ανασφάλεια των πολιτών για το μέλλον. Αναζητά μια διέξοδο είτε στις εντυπώσεις που δημιούργησε το mea culpa Πρωθυπουργού για το Βατοπέδι, είτε στις εντυπώσεις του επικείμενου ανασχηματισμό που σχεδιάζει ο κ. Καραμανλής, πριν ή μετά τις γιορτές.

Η δεύτερη παραδοχή αφορά στη σταδιακή άνοδο του ΠΑΣΟΚ. Μπορεί ακόμα να μην έχει καταφέρει να εισπράξει πολιτικά τη δυσαρέσκεια των πολιτών από τη διακυβέρνηση της ΝΔ, αλλά αποφεύγοντας τα λάθη και με τη στοιχειώδη μεθοδικότητα που επιδεικνύει, έχει καταφέρει να παγιώσει ένα σημαντικό προβάδισμα που του επιτρέπει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις..., να βλέπει ακόμα και αυτοδυναμία. Προς την επίτευξη του στόχου αυτού μένουν ακόμα πολλά να γίνουν, πλην όμως επί του παρόντος έχουν εκλείψει οι προϋποθέσεις (διότι λόγοι μπορούν ακόμα να υπάρχουν...) που κάποιο εκ των προβεβλημένων στελεχών θα επιχειρούσε να «κουνήσει το τάβλι» στο κ. Γιώργο Παπανδρέου.

Όσο λοιπόν η κατάσταση παραμένει ρευστή, σενάρια όπως αυτό της συγκυβέρνησης των δυο μεγάλων κομμάτων βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να ευδοκιμήσουν. Το ζητούμενο είναι αν η πλειονότητα των πολιτών έχει προετοιμαστεί... αναλόγως για να το ασπαστεί...

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 19.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Αλλαγή πλεύσης

Πρόκειται μάλλον για σπάνιο φαινόμενο να παρατηρείται ταύτιση απόψεων «εργαζομένων» και «εργοδοτών», του «κόσμου της εργασίας» και του «κεφαλαίου». Είναι ίσως από τις ελάχιστες περιπτώσεις που την ανάγκη για βαθιές τομές στην οικονομία και τη λειτουργία του κράτους, εκφράζει με την ίδια αγωνία και ένταση το σύνολο των εκπροσώπων των κοινωνικών φορέων. Κι είναι ίσως απ’ τις μοναδικές περιπτώσεις που γίνεται αντιληπτή η ύπαρξη σοβαρού κινδύνου για την ελληνική οικονομία.

Όταν λοιπόν ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Δ. Δασκαλόπουλος σημειώνει πως «σήμερα, περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη από μια νέα βούληση ικανή να προχωρήσει επιτέλους ένα μακρόπνοο πρόγραμμα απαραίτητων αλλαγών, στη λειτουργία των θεσμών, στην παιδεία, τη δημόσια διοίκηση και στην αναπτυξιακή δομή», είναι σαφές ότι η χώρα δεν κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Ότι χρειάζεται επιτακτικά αλλαγή πλεύσης.

Πλην όμως ο κ. Δασκαλόπουλος, όπως και πολλοί άλλοι που θα προσυπέγραφαν τη δήλωσή του, δεν είναι σε θέση να αλλάξουν την πλεύση της χώρας – την ευθύνη της οποίας έχει αποκλειστικά ο πρωθυπουργός της χώρας και η κυβέρνησή του. Είναι προφανές πως ο πρόεδρος του ΣΕΒ το γνωρίζει. Για αυτό και σπεύδει να υπογραμμίσει: «Απαιτείται δραματική αλλαγή πλεύσης. Αλλαγή που προϋποθέτει συγκροτημένη διακυβέρνηση και αποτελεσματική διοίκηση για την ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο με βάση τη διαμόρφωση σύγχρονων θεσμών και την εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης».

Η προσπάθεια του κ. Δασκαλόπουλου να «αποπολιτικοποιήσει» την τοποθέτησή του είναι εμφανής. Αλλά δεν το καταφέρνει. Η πρόθεσή του να καταδείξει πως ούτε «συγκροτημένη διακυβέρνηση», ούτε «αποτελεσματική διοίκηση» υπάρχει, είναι εμφανής κι αφορά ευθέως τον κ. Κώστα Καραμανλή. Ωστόσο, η βαρύτητα της τοποθέτησής του θα υποβαθμίζονταν αν εκλαμβάνονταν ως πολιτική παρέμβαση ή ως απόπειρα αμφισβήτησης του πρωθυπουργού. Διότι, την ώρα τούτη, ο τόπος δεν έχει τέτοιου είδους πολυτέλειες.

Είναι σαφές ότι οι περιστάσεις απαιτούν εθνική ενότητα και ομοψυχία, αλλά προπαντός επίδειξη υπευθυνότητας από όλους για την αντιμετώπιση ενός κινδύνου που απειλεί να πλήξει τους πάντες. Είναι ο κίνδυνος της χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας που είναι πλέον ορατός και έχει σημάνει το καμπανάκι του κινδύνου.

Η κυβέρνηση δεν έχει άλλα περιθώρια κωλυσιεργίας Ο πρωθυπουργός οφείλει άμεσα να αναλάβει πρωτοβουλίες και να πρωτοστατήσει στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσεων που θα προσυπέγραφε η πλειονότητα των οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων της χώρας. Είναι η ώρα να αποτολμήσει ένα ευρύ διάλογο που θα στοχεύει στην επίτευξη ευρύτερων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών συναινέσεων. Είναι ανάγκη να το πράξει για την υστεροφημία του και για το μέλλον του τόπου.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 18.12.2008)
Για προβολή, pdf, κλικ στον τίτλο...

Δυο "γραμμές άμυνας"

Ο κ. Κώστας Καραμανλής στην ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, θέλησε να μην αφήσει την παραμικρή αμφιβολία πως παραμένει στη θέση του και θα δώσει τη μάχη για να παραμείνει και στην εξουσία. Έδειξε πως πρωταρχικό του μέλημα στην παρούσα συγκυρία είναι να διατηρήσει συμπαγή την κοινοβουλευτική του ομάδα και να αποτρέψει ενδεχόμενα διαρροών είτε κατά την ψήφιση του Προϋπολογισμού, είτε, πολύ περισσότερο, στην περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ υποβάλει πρόταση σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής, για την έγκριση της οποίας προβλέπεται μυστική ψηφοφορία.

Για να ενισχύσει την πρώτη γραμμή άμυνας του, ο πρωθυπουργός επεδίωξε να εκτονώσει τη συσσωρευμένη δυσαρέσκεια των βουλευτών του για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και για τους κυβερνητικούς χειρισμούς στην υπόθεση του Βατοπεδίου και στο τραγικό συμβάν της δολοφονίας του 15χρονου Αλέξη. Θέματα που συνδυαστικά έτρωσαν την εικόνα της κυβέρνησης και δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα που οδήγησε στην εκδήλωση της κοινωνικής αναταραχής των τελευταίων ημερών.

Στην προσπάθεια του να εκτονώσει την ένταση στο εσωτερικό της κυβέρνησης και να διαχειριστεί τα φαινόμενα εσωστρέφειας, ο κ. Καραμανλής υιοθέτησε την ουσία της κριτικής των βουλευτών του. Αναγνώρισε την ανάγκη μιας οικονομικής πολιτικής με κοινωνικό πρόσωπο, χωρίς ωστόσο αναστολή των "μεταρρυθμίσεων", αναγνώρισε τα «σκανδαλώδη που έγιναν» στην υπόθεση του Βατοπεδίου και το κυριότερο αναγνώρισε και ανέλαβε τις δικές του πολιτικές ευθύνες – για να εισπράξει έντονο και παρατεταμένο χειροκρότημα.

Ο κ. Καραμανλής προϊδέασε τους βουλευτές και την κοινή γνώμη για τις επερχόμενες πολιτικές πρωτοβουλίες που φέρεται αποφασισμένος να αναλάβει και μάλιστα άμεσα. Ο ανασχηματισμός θα πρέπει πλέον να θεωρείται βέβαιος. Ήταν στον αρχικό σχεδιασμό του πρωθυπουργού που φάνηκε να ανατρέπει ο θάνατος του 15χρονου. Φαίνεται όμως πως ο κ. Καραμανλής θεωρεί πως πέρασε κι αυτόν τον κάβο και με την πεποίθηση ότι κι η υπόθεση του Βατοπεδίου δε θα παραμείνει στο επίκεντρο της επικαιρότητας, θα μπορέσει πλέον απρόσκοπτα να προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδιασμού του.

Ειδικότερα δε σε ό,τι αφορά στο σκάνδαλο του Βατοπεδίου, η δεύτερη γραμμή άμυνας του πρωθυπουργού, οριοθετείται στο επιχείρημα περί της απόπειρας του ΠΑΣΟΚ να «ποινικοποιήσει» την πολιτική ζωή του τόπου. Η αλήθεια είναι ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται ενώπιον ενός υπαρκτού διλήμματος. Να διατηρήσει ψηλά την υπόθεση με κίνδυνο να κατηγορηθεί ότι «στήνει Ειδικά Δικαστήρια», ή να την εγκαταλείψει με κίνδυνο να κατηγορηθεί ότι συμπράττει στην συγκάλυψη. Καλώς ή κακώς το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να επιλέξει τον ένα ή τον άλλο δρόμο, δεδομένου ότι η επίδειξη μιας «μετριοπαθούς» και «ισορροπημένης» στάσης δύσκολα γίνεται κατανοητή στην κοινή γνώμη που ζητά επιτέλους μια φορά την τιμωρία των ενόχων...

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 17.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Ουδείς πείθει το 1/4 των Ελλήνων

Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να έχει παγιώσει ένα προβάδισμα πέντε ποσοστιαίων μονάδων έναντι της ΝΔ στις δημοσκοπήσεις, όμως ένα σημαντικό κομμάτι ψηφοφόρων, που αγγίζει το 25%, παραμένει αναποφάσιστο. Είναι δεδομένο ότι αυτό το κρίσιμο ¼ του εκλογικού σώματος θα κρίνει το νικητή των επόμενων εκλογών.

Κατά συνέπεια, μέριμνα των κομμάτων θα πρέπει να είναι η εκφορά ενός πολιτικού λόγου που θα ελαχιστοποιεί την καχυποψία και την επιφυλακτικότητα της συγκεκριμένης μερίδας ψηφοφόρων. Πρόκειται για ετερόκλητη ομάδα ψηφοφόρων που κατά τεκμήριο συγκροτείται από σκεπτόμενους και «υποψιασμένους» πολίτες με ουσιαστική συμμετοχή και δράση στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα του τόπου.

Δεδομένου ότι οι πολίτες αυτοί αντιμετωπίζουν κριτικά τους εκπροσώπους του πολιτικού συστήματος και δεν διαμορφώνουν άποψη αποκλειστικά με βάση ιδεολογικό-πολιτικά στερεότυπα, αναμένουν προτάσεις που θα τους πείθουν ότι υπάρχει προοπτική, υπάρχει έξοδος από το αδιέξοδο που βιώνει η χώρα. Αντ’ αυτού διαπιστώνουν ότι οι πολιτικοί λειτουργούν περίπου ως καταγραφείς της πραγματικότητας. Και το χειρότερο, επιμένουν πεισματικά στην εκφορά ενός πολιτικού λόγου που διολισθαίνει στη δημαγωγία και το λαϊκισμό, αποκαλύπτοντας άγνοια της κρισιμότητας της κατάστασης, επιφανειακή αποτίμηση των αιτιών που τη δημιούργησαν κι ένδυα πολιτικών επιχειρημάτων.

Χαρακτηριστική είναι η δημόσια συζήτηση σχετικά με την εκτόξευση του δημόσιου χρέους που απειλεί να κατασπαράξει την ελληνική οικονομία και να οδηγήσει τη χώρα στην χρεωκοπία. Αντί ένα τόσο σοβαρό ζήτημα να αντιμετωπίζεται με τη δέουσα πολιτική υπευθυνότητα, διαπιστώνεται μια προσπάθεια αποποίησης ευθυνών και επίρριψης της στους άλλους. Έτσι, τα μεν στελέχη της συμπολίτευσης εμμένουν στο δόγμα «παραλάβαμε χάος» και αναζητούν ευθύνες στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, τα δε στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης πηγαίνουν ακόμα πιο πίσω και υποστηρίζουν την άποψη ότι το δημόσιο χρέος δημιουργήθηκε επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη την περίοδο 1990-1993!

Η παραπάνω παλαιοκομματική λογική συμψηφισμού που υιοθετεί σημαντικό κομμάτι του πολιτικού προσωπικού, δικαιολογεί ως ένα βαθμό και την επιφυλακτικότητα του 25% των πολιτών. Διότι ετούτη την ώρα το ζητούμενο απ’ τους πολιτικούς δεν είναι να υπενθυμίζουν ευθύνες που έχουν ήδη αποδοθεί, αλλά η νηφάλια αποτίμηση των αιτιών που δημιούργησαν το πρόβλημα και αναζήτηση ρεαλιστικής πρότασης που θα το επιλύσει.

Όσο λοιπόν η κυβέρνηση θα αποφεύγει να αναλάβει με παρρησία το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί, ανασχεδιάζοντας ταυτόχρονα την πολιτική της ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος της χρεοκοπίας, κι όσο το ΠΑΣΟΚ δεν συγκεκριμενοποιεί τη δική του εναλλακτική πρόταση εξόδου απ’ την κρίση, το ποσοστό των αναποφάσιστων θα παραμένει υψηλό, καθιστώντας αμφίρροπη την εκλογική αναμέτρηση που μάλλον δεν θα αργήσει.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ, 16.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Πολιτικό ρίσκο

Στο βάθος της απώλειας του 15χρονου Αλέξη και των όσων επακολούθησαν τις επόμενες μέρες, ως... παράπλευρη απώλεια συναντά κανείς άλλη μια χαμένη ευκαιρία του ΣΥΡΙΖΑ, να πείσει τους προοδευτικούς πολίτες ότι μπορεί να διαδραματίσει ένα υπεύθυνο πολιτικό ρόλο.

Εν μέσω εκδήλωσης μιας πολύπλευρης και πολυεπίπεδης κοινωνικής διαμαρτυρίας με πολυσύνθετα και ετερόκλητα χαρακτηριστικά, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ επένδυσε άκριτα και μεμονωμένα στην αντίδραση της νεολαίας. Έδειξε, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ότι παρά την παρατηρούμενη πτώση των ποσοστών του στις δημοσκοπήσεις, εξακολουθεί να πιστεύει ότι επηρεάζει ή μπορεί να επηρεάσει ένα μεγάλο τμήμα της Νεολαίας, απ’ το οποίο και θα αντλήσει μελλοντικά πολιτική ισχύ.

Πρόκειται για επιλογή υψηλού πολιτικού ρίσκου, καθώς κινδυνεύει να απομακρύνει πολίτες που αρχικά είδαν θετικά και με συμπάθεια το εγχείρημα ανανέωσης του ΣΥΝ, αλλά αντιλαμβάνονται πως ο μονοδιάστατος πολιτικός λόγος του δεν τους εκφράζει και δεν τους εκπροσωπεί, με αποτέλεσμα να κοιτούν ξανά προς την πλευρά του ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για σημαντική μερίδα ψηφοφόρων που επέκριναν αρκετές απ’ τις επιλογές των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ ή απογοητεύτηκαν από την εσωστρέφεια που ταλάνιζε επί μακρόν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κι αναζήτησαν πολιτική στέγη στο ΣΥΡΙΖΑ.

Ήταν αυτοί κυρίως οι ψηφοφόροι που εκτόξευσαν στα ύψη τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις. Ήταν τότε που έγινε σαφής κι η ανάγκη να διαμορφωθεί μια προγραμματική πλατφόρμα διακυβέρνησης κι ο ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα διαμαρτυρίας να μετατρέπονταν σε κόμμα με προοπτική διακυβέρνησης υπό ένα ευρύτερο κυβερνητικό σχήμα πολιτικών συγκλίσεων και συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να υποτιμήσει την προοπτική. Απέρριψε το διάλογο κι επιδόθηκε σε ασκήσεις αντισυμβατικότητας που θεωρητικά ελκύουν τη Νεολαία, αλλά προβληματίζουν τους ωριμότερους ψηφοφόρους. Ένας προβληματισμός που σταδιακά άρχισε να μετατρέπεται σε αυξημένη προσοχή προς τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ και τον πολιτικό λόγο του Γιώργου Παπανδρέου.

Κάπως έτσι τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ βελτιώθηκαν, ενώ του ΣΥΡΙΖΑ άρχισαν πέφτουν. Με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, η πίεση έγινε μεγαλύτερη, καθώς σε περιόδους αβεβαιότητας και ανασφάλειας, μεγαλώνει η ανάγκη διακυβέρνησης με συνέπεια να ενισχύεται ο δικομματισμός.

Η κοινωνική αναταραχή που προκλήθηκε με αφορμή τη δολοφονία του 15χρονου δημιούργησε τις προϋποθέσεις ανάκαμψης του ΣΥΡΙΖΑ. Πλην όμως η ηγεσία του κι αυτή τη φορά, επέλεξε να αξιοποιήσει το χαρτί της αντίδρασης της νεολαίας. Στην προσπάθειά της να την οικειοποιηθεί κατ’ αποκλειστικότητα, βρήκε αντιμέτωπους το ΚΚΕ, το ΛΑ.Ο.Σ και την κυβέρνηση που την κατηγόρησαν ότι «χαϊδεύει τα αυτιά των νέων» κι εμμέσως επικροτεί ακόμα και τα βίαια ξεσπάσματά τους.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 13.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Στις παρυφές κοινωνικής έκρηξης

Συνθήκες κοινωνικού εμφυλίου διαμορφώνονται στη χώρα με αποτέλεσμα η κοινωνική αναταραχή που δημιουργήθηκε με αφορμή τον αποτρόπαιο θάνατο του 15 χρόνου να κινδυνεύει να εκτραχυνθεί σε κοινωνική έκρηξη με απρόβλεπτες διαστάσεις. Από την μια πλευρά οι «νοικοκυραίοι» κι απ’ την άλλη πλευρά οι «ταραξίες». Οι μεν θέλουν ηρεμία, τάξη κι ασφάλεια και τις περιουσίες τους προστατευμένες. Οι δε θέλουν να κάψουν και να λεηλατήσουν. Το σχήμα είναι εύληπτο και κατανοητό. Ίσως επειδή είναι απλουστευμένο.

Η ουσία είναι πιο σύνθετη. Πάει καιρός τώρα που οι «νοικοκυραίοι» αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, χαμηλοί τζίροι, υψηλή φορολόγηση, πολλές ασφαλιστικές εισφορές για το προσωπικό. Τα παράπονα πολλά, τα κέρδη λίγα. Μόλις πριν από λίγες μέρες ένας εκ των εκπροσώπων τους, ζήτησε να μειωθούν οι ώρες εργασίες, ώστε να μη υπάρξουν απολύσεις. Ακόμα και λουκέτα. Όχι ότι δεν έχουν μπει ήδη... Γνωρίζουν όλοι αυτοί οι «νοικοκυραίοι» πως ο τρόπος για να βγουν απ’ το αδιέξοδο, δεν είναι μόνο τα ευρώ που θα έλθουν τις μέρες των Χριστουγέννων. Αν θα έρθουν. Γνωρίζουν ότι χρειάζεται αύξηση της κατανάλωσης Αλλά κατανάλωση δεν μπορεί να υπάρξει αν υπάρχουν πολλοί άνεργοι, ή αν οι εργαζόμενοι έχουν χαμηλούς μισθούς. Απλά πράγματα. Η οικονομία είναι ένας κύκλος.

Από την άλλη πλευρά, πάει καιρός τώρα που η νεολαία διαμαρτύρεται. Διαμαρτύρεται για την κακή κατάσταση στα Πανεπιστήμια και γενικότερα στην εκπαίδευση. Διαμαρτύρεται για τα πτυχία χωρίς αντίκρισμα. Διαμαρτύρεται για τους μισθούς των 700€ και για την αδυναμία της να καταναλώσει, όπως τη θέλουν καταναλωτική τα ΜΜΕ και το σύγχρονο marketing. Διαμαρτύρεται για την ανασφάλιστη εργασία, διαμαρτύρεται για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, για την ασχήμια των πόλεων, για τον αποκλεισμό της από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, για το μέλλον που προβάλει μπροστά τους δυσοίωνο, γεμάτο φόβο και ανασφάλεια. Το παράπονο, γίνεται αντίρρηση. Η αντίρρηση διαμαρτυρία. Η διαμαρτυρία βίαιη συμπεριφορά.

Το αίμα του νέου βράζει ούτως ή άλλως. Άμα δεν γνωρίζει να σκέφτεται και να αναλύει (Παιδεία), άμα ικανοποιεί τις επιθυμίες του (Ψωμί) κι άμα περιορίζεται στα σύγχρονα αστικά γκέτο (Ελευθερία). Δεν θέλει και πολύ. Μέσα στη σύγχυση και στην οργή εύκολα παρασύρεται, εύκολα καθοδηγείται. Κι η διαμαρτυρία του γίνεται εμπόρευμα για τα αδηφάγα ΜΜΕ. Άλλοθι για αποτυχημένες πολιτικές ηγεσίες. Η κοινωνία βρίσκεται σε αναβρασμό. Τα φαινόμενα βίας που ζούμε τα τελευταία χρόνια και βαίνουν κλιμακούμενα είναι απλώς μια ένδειξη για ό,τι θα συμβεί, αν τα πραγματικά αίτια που προκαλούν τον αναβρασμό δεν εκλείψουν. Η καύσιμη ύλη υπάρχει ήδη. Ο εκρηκτικός μηχανισμός έχει ήδη ενεργοποιηθεί...

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 12.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Κυβέρνηση "βαθιάς τομής"

Το σοκ της δολοφονίας του Αλέξη, λειτούργησε ως καταλύτης για την εκδήλωση μιας πολυεπίπεδης κοινωνικής διαμαρτυρίας με πολυσύνθετα και ετερόκλητα χαρακτηριστικά. Στους δρόμους δεν βγήκαν μόνο οι “απογοητευμένοι” νέοι. Βγήκαν κι οι “βολεμένοι” πολίτες. Η διαμαρτυρία έλαβε συλλογικά χαρακτηριστικά, αποκαλύπτοντας ότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι μια, είναι πολλές κοινωνίες μαζί με αντικρουόμενα συμφέροντα. Είναι μια κοινωνία χωρίς συνοχή και κοινό προσανατολισμό. Μια κοινωνία σε αναβρασμό, μια κοινωνία χωρίς πυξίδα και όραμα, όπου το κάθε μέλος της λειτουργεί αυτόνομα και παρορμητικά, κατά τεκμήριο με βίαιο τρόπο.

Το σοκ της δολοφονίας του 15χρονου και το μεγάλο κύμα διαμαρτυρίας που επακολούθησε αποκάλυψε το βαθύ, δομικό πρόβλημα της ελληνικής δημοκρατίας, την κρίση θεσμών, πολιτικού συστήματος, οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης, κράτους πρόνοιας που διέρχεται τα τελευταία χρόνια. Έγινε πλέον σαφές ότι τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν διαχρονικά δεν μπορούν να κρύβονται κάτω από το χαλί. Χρειάζονται βαθιές τομές και ριζοσπαστικές λύσεις που δεν μπορεί να προέλθουν από τη λήψη διαχειριστικού χαρακτήρα μέτρων.

Μερικά δισ. € στην αγορά δεν αρκούν για να τονώσουν τη ζήτηση. Μέτρα φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας (με τα “ακίνητο” πλέον να έχει πάψει προ πολλού να παράγει εισόδημα), ή κάποιες ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων οργανισμών, δεν επαρκούν για την έξοδο της ελληνικής οικονομίας απ’ την κρίση. Κινήσεις εντυπωσιασμού και ρητορικές καταδίκες της διαφθοράς και της αδιαφάνειας δεν επιφέρουν ίαση σε ένα σύστημα σαθρό, βυθισμένο στα σκάνδαλα. Η διατήρηση του κομματισμού και της αναξιοκρατίας σε ένα κράτος υπερχρεωμένο, δυσκίνητο και παρωχημένο, δεν επιτρέπει την αξιοποίηση του αναγκαίου και απαραίτητου εργαλείου για το ξεκίνημα μιας νέας αρχής.

Απαιτούνται ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις που θα οδηγήσουν σε μια κυβέρνηση “βαθιάς τομής” που θα είναι σε θέση να συγκροτήσει ένα πρόγραμμα δημοκρατικής διακυβέρνησης με επίκεντρο, την αναδιοργάνωση της Αστυνομίας και των Ενόπλων Δυνάμεων (ενόψει νέας ελληνοτουρκικής κρίσης), την εκ βάθρων ανασύσταση του κράτους και την εφαρμογή μιας οικονομικής πολιτικής που θα προκρίνει τη δραστική αύξηση των δημοσίων δαπανών, θα επιτρέψει τον εξωτερικό δανεισμό, θα αυξήσει τη φορολογία μόνο στα πολύ υψηλά εισοδήματα και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Έτσι θα αρχίσει να κινείται η πραγματική οικονομία. Μόνον έτσι δε θα χαθεί η ευκαιρία της διεθνούς ανοχής για μέτρα τόνωσης της εγχώριας ζήτησης και του κράτους πρόνοιας, όπου η σταδιακή υποχώρηση του κράτους έχει δημιουργήσει ζήτηση και προσμονές σε ιδιωτικές επενδύσεις σε τομείς όπου πρωτεύοντα ρόλο οφείλει να έχει το κράτος, όπως πχ. κοινωνική ασφάλεια, παιδεία, υγεία.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 11.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Ευνοϊκή συγκυρία;

Ο Γιώργος Παπανδρέου ζήτησε ευθέως τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών. Εμφανίστηκε αποφασισμένος να αναλάβει την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας, σε μια εξαιρετικά δύσκολη και δυσχερή συγκυρία που δεν τον ευνοεί.

Η έξαρση βίας που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες με τα πρωτοφανή έκτροπα στο κέντρο της Αθήνας δεν είναι απότοκο κοινωνικής έκρηξης. Πρόκειται για κοινωνική αναταραχή που προκάλεσε η δολοφονία του 15χρονου μαθητή κι επιδεινώθηκε από το γενικότερο κλίμα οικονομικής και κοινωνικής δυσφορίας που επικρατεί σε όλα τα επίπεδα και από την ανοχή που επέδειξε αρχικά η κυβέρνηση στις καταστροφές, ώστε να εκτονωθεί η ένταση.

Υπό αυτή την έννοια η αναταραχή είναι δυνητικά ελεγχόμενη, εφόσον το κράτος αποφασίσει να επιβάλει το νόμο και την τάξη. Το φορτισμένο κλίμα όμως εναντίον των Αστυνομικών αρχών δεν βοηθά. Για αυτό κι η κυβέρνηση επιδόθηκε σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να επαναφέρει τη «χαμένη τιμή» της Αστυνομίας και μέσω της «καταδίκης των φαινόμενων βίας απ’ όλες τις πολιτικές δυνάμεις», αλλά και υπό την απειλή «κατάλυσης του κράτος», να «νομιμοποιήσει» ενέργειες επιβολής του νόμου και της τάξης.

Η χρονική συγκυρία δεν ευνοεί το κ. Παπανδρέου διότι ακόμα δεν έχει δημιουργηθεί ένα πλειοψηφικό ρεύμα νίκης υπέρ του ΠΑΣΟΚ, που να «κλειδώνει» την αυτοδυναμία. Υπάρχει μόνο μεγάλη δυσφορία εναντίον της κυβέρνησης – που δεν μετατρέπεται απαραίτητα σε πολιτικά οφέλη για την αξιωματική αντιπολίτευση. Πολιτικά οφέλη θα προκύψουν όταν οι πολίτες εμπεδώσουν το νόημα της ..άλλης πολιτικής που ευαγγελίζεται ο κ. Παπανδρέου, όταν αισθανθούν απόλυτα τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο και εξελίσσεται.

Η χρονική συγκυρία δεν ευνοεί τον κ. Παπανδρέου, δεδομένου ότι ακόμα οι πολίτες δεν έχουν εξοικειωθεί με την προοπτική δημιουργίας μιας κυβέρνησης της ευρύτερης Κεντροαριστεράς που θα προχωρήσει στις απαραίτητες βαθιές τομές στην οικονομία και την αναδιάρθρωση του κράτους. Παρατηρείται στασιμότητα στο διάλογο ΠΑΣΟΚ με ΣΥΡΙΖΑ, με το κόμμα της Αριστεράς να παίζει το παιχνίδι της «περιχαράκωσης» και της «αυτονομίας» προκειμένου να αυξήσει τα εκλογικά του ποσοστά και να διαπραγματευθεί μετά τις εκλογές το ρόλο του από καλύτερη θέση.

Η χρονική συγκυρία δεν τον ευνοεί όσο το σκάνδαλο του Βατοπεδίου δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί. Ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε «εκλογές παραγραφής» είναι ορατός και το ΠΑΣΟΚ θα δυσκολευτεί να πείσει τους πολίτες – ακόμα κι αν επικαλεστεί την πρόθεσή του να αποτραπεί η ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής – ότι δεν επέδειξε ανοχή ή διάθεση συγκάλυψης.

Ακόμα κι αν κερδίσει τις εκλογές που ζητά ο κ. Παπανδρέου, το θέμα είναι πως θα κυβερνήσει…

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 10.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Το τέλος των ψευδαισθήσεων

Το φύλο συκής που κάλυπτε βάρβαρες, άνομες – έστω και «βλακώδεις» σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του εκπροσώπου Τύπου της Αστυνομίας – συμπεριφορές της Αστυνομίας των πρετόρων, έπεσε με την εν ψυχρώ δολοφονία ενός 15χρονου παιδιού αστικής οικογένειας. Ο Αλέξης δεν ήταν το παιδί κάποιου λαθρομετανάστη που «δικαιολογημένα» δέχεται χαστούκια «συμμόρφωσης» από αστυνομικούς που τον βιντεοσκοπούσαν για να κάνουν πλάκα. Ούτε ήταν ένα παιδί που έστω κι εσφαλμένα θα μπορούσε να θεωρηθεί μέλος του αντιεξουσιαστικού χώρου που την ώρα της μάχης με τους αστυνομικούς τον στρίμωξαν σε μια ζαρντινιέρα και του άνοιξαν το κεφάλι.

Ο Αλέξης ήταν ένα παιδί από γονείς νοικοκύρηδες που προσπαθούσαν να του εξασφαλίσουν μια φυσιολογική ζωή σε ευπρεπές περιβάλλον, μια καλή εκπαίδευση σε επώνυμο σχολείο. Ήταν ένα παιδί της «μεσαίας τάξης». Ένα παιδί που μεγάλωσε με την πεποίθηση ότι στην Ελλάδα μπορεί να κυκλοφορεί με σχετική ασφάλεια, να απολαμβάνει την αίσθηση της ελευθερίας και της ανεμελιάς, να συζητά και να διασκεδάζει με τους συνομήλικούς του, να χαίρεται τη ζωή χωρίς να φοβάται, χωρίς να περιορίζεται.

Η σφαίρα του νταή αστυνομικού έβαλε τέλος στην ψευδαίσθηση κι αφύπνισε ακόμα και τους «βολεμένους» πολίτες. Στη σκέψη πως στη θέση του Αλέξη θα μπορούσε να είναι το δικό τους παιδί, πλημμύρισαν τους δρόμους. Ήταν ένα αυθόρμητο ξέσπασμα πόνου, θλίψης, οδύνης, αγανάκτησης, οργής. Ένα ξέσπασμα που προκάλεσε η τραγική συνειδητοποίηση ότι το «κράτος δικαίου» κινδυνεύει με πλήρη κατάρρευση.

Η σφαίρα του νταή αστυνομικού ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της ανοχής έναντι ενός κράτους που δε σέβεται – αν όχι λεηλατεί – τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών. Ενός κράτους που εμφανίζεται ανίκανο, ανεύθυνο και απρόθυμο να παράσχει στους πολίτες ένα περιβάλλον κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης, πλέον κι ένα περιβάλλον ασφάλειας.

Το βράδυ του Σαββάτου, η Ελλάδα συγκλονίστηκε. Όμως η δολοφονία του 15χρονου Αλέξη μοιάζει με το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Δεν είναι παρά η τραγική κατάληξη των φαινομένων αδιαφάνειας, διαφθοράς και ανομίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του κράτους που αποκαλύπτονται τα τελευταία χρόνια και αφήνουν άναυδη την κοινή γνώμη.

Εθισμένοι απ’ όλο αυτό το νοσηρό κλίμα που καλλιεργήθηκε, οι Έλληνες πολίτες έδειχναν αμήχανοι, ανεκτικοί, υπνωτισμένοι. Ο κρότος από το πιστόλι που εκπυρσοκρότησε και το αίμα του νεκρού παιδιού στο πεζοδρόμιο φάνηκε να τους βγάζει απ’ το λήθαργο. Το ερώτημα είναι αν αυτή τη φορά, αφυπνισμένοι όντες διεκδικήσουν – εντός των ορίων της νομιμότητας και της εύρυθμης λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος – την ανασύσταση του «κράτους δικαίου», τη δημιουργία μιας δίκαιης κοινωνίας, ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 9.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Προέχει η οικονομία

Μια ανακούφιση στα πρόσωπα των βουλευτών που συμμετέχουν στην Εξεταστική Επιτροπή για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου διέκρινε κανείς το πρωί της περασμένης Παρασκευής. Τέρμα πια τα ξενύχτια. Τέρμα η άχαρη εργασία. Άχαρη, όχι τόσο γιατί ήταν αναγκασμένοι να διερευνούν και να σκαλίζουν μια βρώμικη υπόθεση, αλλά κυρίως επειδή από το πόρισμα ή τα πορίσματά τους εξαρτάται η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος.

Θα είναι πόρισμα που θα τους θέσει στο μάτι του κυκλώνα και της κριτικής ή θα τους μετατρέψει σε εξορκιστές της ηθικής κατάπτωσης που απειλεί πλέον την ελληνική πολιτική σκηνής; Ουδείς το γνωρίζει. Είναι δέον να κλείσει η υπόθεση με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, ή να παραμείνει στο προσκήνιο της πολιτικής επικαιρότητας; Ουδείς επίσης μπορεί να πει με βεβαιότητα.

Το βέβαιον είναι πως στη παρούσα χρονική συγκυρία, με το φάντασμα της ανεργίας και της οικονομικής ύφεσης να απειλεί τους πάντες, η κοινωνία έχει άλλες προτεραιότητες. Η επιβίωση των πολιτών προέχει της όποιας ηθικής αποκατάστασης χρειάζεται το κύρος των πολιτικών.

Μοιραία, λοιπόν και το ενδιαφέρον των πολιτών εστιάζεται στο μέλλον και την προοπτική της ελληνικής οικονομίας κι όχι τόσο στο παρελθόν και τις ανομίες δυο καλόγερων και των περί αυτών αρμόδιων και αναρμόδιων. Άλλωστε, η επίδραση που είχε το σκάνδαλο του Βατοπεδίου στην κοινή γνώμη, καταγράφεται ήδη στις δημοσκοπήσεις. Το πλήγμα που υπέστη η εικόνα του πρωθυπουργού είναι εμφανές.

Αυτό όμως δε σημαίνει ότι άνοιξε ο δρόμος για την επάνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Μετά το πόρισμα ή τα πορίσματα της Εξεταστικής και με το 2009 να φαντάζει έτος υψηλού οικονομικού κινδύνου για τη χώρα, η συζήτηση θα στραφεί στην οικονομία. Ο κόσμος θα δίνει μεγάλη προσοχή στις προτάσεις και τις θέσεις που θα διατυπώνουν τα κόμματα και ειδικότερα το ΠΑΣΟΚ που φαντάζει πλέον ως περισσότερη αξιόπιστη πολιτική δύναμη.

Δεν είναι τυχαίο που κατά την προ ημερησίας συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών, την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή, ο κ. Γιώργος Παπανδρέου δεν είπε λέξη για το Βατοπέδιο και επικεντρώθηκε σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στην οικονομία και τους τρόπους αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης. Έδειξε έτσι να έχει κατανοήσει απόλυτα ποιο είναι το μεγάλο ερώτημα για τους πολίτες και την κοινωνία. Μένει να πείσει ότι πράγματι διαθέτει και ρεαλιστική απάντηση...

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 7.12.2008)Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Δεν αρκούν οι απαγορεύσεις

Έχει καθιερωθεί ως κανόνας, πολλές φορές, οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για να επικαλύψουν την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να διαλέγεται, να αναζητά συναινέσεις, να σχεδιάζει, να αποφασίζει και εν τέλει να υλοποιεί πολιτικές που θα απαντούν στις ανάγκες των καιρών και της κοινωνίας.

Ο νέος νόμος του κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους δεν μπόρεσε να εξαιρεθεί του παραπάνω γενικού κανόνα. Ο υπουργός Υγείας έφερε άρον άρον στη Βουλή ένα νόμο που ως προσπάθεια εναρμόνισης του κοινοτικού Δικαίου στο εσωτερικό Δίκαιο ακολουθεί μεν την ευρωπαϊκή τάση, πλην όμως δεν προσμετρά τις ιδιαίτερες ελληνικές συνθήκες και πολύ περισσότερο δεν κομίζει κάτι καινούργιο και ριζοσπαστικό για την αντιμετώπιση ενός σημαντικού κοινωνικού προβλήματος.

Διότι δεν είναι μόνο ο περιορισμός του καπνίσματος. Είναι, κυρίως – κι αυτός είναι ο τίτλος του συγκεκριμένου νομοσχεδίου – η προστασία των ανηλίκων από το κάπνισμα και τα αλκοολούχα ποτά. Κι επί του θέματος, οι διατάξεις του νέου είναι ατελείς και αποσπασματικές. Οι απαγορεύσεις δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αφού συνήθως προκαλούν το αντίθετο αποτέλεσμα. Δημιουργούν μύθους και αυξάνουν τη ζήτηση των «απαγορευμένων».

Κατά συνέπεια απαιτούνται συνδυασμένες ενέργειες. Παράλληλα με στοχευμένες, δίκαιες και ρεαλιστικές απαγορεύσεις απαιτούνται δράσεις που θα υπηρετούν την πρόληψη. Η επανεξέταση διατάξεων που σχετίζονται με τη διαφήμιση τσιγάρων και ποτών, αλλά και η «προσβασιμότητα» των πολιτών – ιδιαίτερα των ανηλίκων – σε αυτά τα προϊόντα, είναι επιτακτική.

Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη. Η διαφήμιση δημιουργεί πρότυπα που συνειδητά καλλιεργούσε επί χρόνια η βιομηχανία του θεάματος για να κατευθύνει τους πολίτες σε συγκεκριμένες συμπεριφορές και συνήθειες. Έτσι, το πρότυπο του μποέμ άνδρα ή της χειραφετημένης γυναίκας, συνδέθηκε άμεσα με το κάπνισμα ενός τσιγάρου ή ενός πούρου κι επηρέασε διαχρονικά γενιές και γενιές. Την ίδια μεθοδολογία ακολουθούν τώρα κι οι βιομηχανίες ποτών. Ό,τι συμβόλιζε παλαιότερα το τσιγάρο, συμβολίζει τώρα το ποτό. Έτσι εκεί που έγινε κατορθωτό να περιοριστούν οι διαφημίσεις τσιγάρων, οι διαφημίσεις ποτών παρουσιάζουν τεράστια έξαρση. Μαζί τους αυξάνεται κι ο αριθμός των αλκοολικών, αλλά και των ανήλικων που έρχονται σε επαφή με το ποτό σε πρώιμη ηλικία. Το πρόβλημα επιδεινώνεται όσο η προμήθεια ποτών και τσιγάρων παραμένει μια εύκολη διαδικασία.

Tο πρόβλημα αντιμετωπίζεται με τα όπλα που το προκαλούν. Με τη δημιουργία νέων ελκυστικών προτύπων που θα καθιστούν το κάπνισμα ή την κατανάλωση ποτών, πέραν από επιβλαβής για τον ανθρώπινο οργανισμό, συνήθεια και μια παρωχημένη κοινωνική συμπεριφορά.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 6.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Λύσεις κι όχι αρνήσεις

Το θέμα δεν είναι αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με την πρόταση του προέδρου του ΕΒΕΑ, Κωνσταντίνου Μίχαλου, για ελαστικοποίηση του ωραρίου, μείωση των εργάσιμων ημερών με αντίστοιχη μείωση αποδοχών και ασφαλιστικών εισφορών. Διότι τί ποιο φυσιολογικό από το να αντιμετωπίζεται αρνητική ή θετικά μια πρόταση.

Το θέμα δεν είναι ούτε ο χρόνος που επέλεξε να διατυπώσει την πρότασή του. Κάποια στιγμή, κάποιος, θα έλεγε κάτι ανάλογο. Με την οικονομική κρίση να βρίσκεται προ των πυλών και να απειλεί με ασφυξία την αγορά, τι ποιο φυσιολογικό να το κάνει τώρα.

Το θέμα δεν είναι ούτε ότι ο κ. Μίχαλος είναι στέλεχος της ΝΔ κι ότι έχει χρηματίσει Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών, άρα οι θέσεις του απηχούν απόψεις κυβερνητικών και οικονομικών κύκλων με συγκεκριμένες επιδιώξεις. Διότι ο κ. Μίχαλος είναι πάνω από όλα πρόεδρος του ΕΒΕΑ και εκπροσωπεί θεσμικά τις θέσεις του κλάδου του. Προφανώς, λοιπόν, για να ζητά τέτοιες ρυθμίσεις έχει κάνει τις σχετικές διαβουλεύσεις κι έχει πάρει την ανάλογη έγκριση.

Το θέμα δεν είναι ούτε γιατί την έκανε. Σε μια κοινωνία που θέλει να θεωρείται ελεύθερη και δημοκρατική, ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του. Τόσο απλά. Γιατί εκφράζει μια συγκεκριμένη άποψη μπορεί κανείς να το υποθέσει, κρίνοντας από το ποιόν και τη θέση του ανθρώπου που την εκφράζει.

Το θέμα λοιπόν είναι ότι μια πρόταση για το τρόπο διαχείρισης της παρούσας κατάστασης έπεσε στο τραπέζι της δημόσιας διαβούλευσης, ασχέτως αν ακόμα γύρω απ’ αυτό δεν βρίσκεται κανείς. Διότι, όλοι λένε τις απόψεις τους, όλοι έχουν μια πρόταση να καταθέσουν, ουδείς δέχεται να καθίσει γύρω από ένα τραπέζι όπου θα παρευρίσκονται κι άλλοι.

Κι αυτό είναι το πλέον επικίνδυνο στην παρούσα φάση, όπου χρειάζεται η συνεργασία όλων για την επίτευξη ευρύτερων συναινέσεων και από κοινού αντιμετώπισης ενός κινδύνου που απειλεί τους πάντες.

Από κει και πέρα είναι ένα βασικό θέμα αν επιχειρείται έμμεσα ή άμεσα καταστρατήγηση εργασιακών δικαιωμάτων – τα οποία όμως δεν είναι ίδια για άλλους... Όπως είναι κι ένα άλλο θέμα ο τρόπος με τον οποίο θα προστατευθούν οι επιχειρηματίες που μπροστά στον κίνδυνο μείωσης των κερδών τους, φέρονται αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε απολύσεις ή ακόμα και κλείσιμο των επιχειρήσεων τους. Όπως είναι θέμα ο τρόπος που οι τράπεζες θα ανοίξουν επιτέλους τις στρόφιγγες του χρήματος για να τονωθεί η ρευστότητα στην αγορά. Και βεβαίως είναι θέμα το πως επιτέλους η πολιτική θα εξέλθει απ’ το φαύλο κύκλο της σκανδαλολογίας, ώστε να ασχοληθούν οι πολιτικοί με τα ουσιαστικά προβλήματα των πολιτών.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 5.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Εφιαλτικό σενάριο

Το πρώτο εξάμηνο του 2003 η Ελλάδα αναλάμβανε την Προεδρία της ΕΕ σε μια ιδιαίτερη δυσμενή συγκυρία. Τότε δεν ήταν η διεθνής οικονομική κρίση που πλήττει σήμερα τον Πλανήτη. Ήταν όμως η απαρχή για την εκδήλωσή της έξι χρόνια μετά.

Ήταν τότε που οι ΗΠΑ αποφάσιζαν να εκστρατεύσουν εναντίον του Ιράκ αγνοώντας φίλους και συμμάχους, αγνοώντας τα παγκόσμια θεσμικά όργανα. Ήταν τότε που οι ΗΠΑ αποφάσιζαν ένα δαπανηρό πόλεμο που αποδιοργάνωσε την αμερικανική οικονομία, που αποσυντόνισε τις λεπτές ισορροπίες του παγκόσμιου οικονομικού οικοδομήματος, που οδήγησε σε ραγδαία άνοδο των τιμών των πρώτων υλών, που ενίσχυσε τη καχυποψία του μουσουλμανικού κόσμου με τη Δύση, που δίχασε την Ευρώπη.

Μια Ευρώπη που η πλειονότητα των ηγετών της μπορούσε από τότε να διακρίνει τις δυσμενείς επιπτώσεις της μονομερούς ενέργειας των ΗΠΑ. Ένας απ’ αυτούς ήταν κι ο κ. Κώστας Σημίτης που ανέλαβε, λόγω και της ιδιότητας του ως προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα μέσα στην Ένωση, καταρχήν, και να διαπραγματευτεί παράλληλα με την αμερικανική κυβέρνηση τη διατήρηση ευρωατλαντικού δεσμού. Ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα για όσους το έζησαν από κοντά. Ωστόσο, στα μάτια της ευρωπαϊκής ελίτ, αλλά και της κοινής γνώμης, η Ελλάδα καταξιώθηκε ως μια μικρή χώρα που έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται με επάρκεια λεπτά διπλωματικά ζητήματα, να καταθέτει εποικοδομητικές ιδέες και να προτείνει ρεαλιστικές λύσεις. Το βασικότερο δημιούργησε την εικόνα μιας χώρας που δεν περιορίζεται στο βαλκανικό της περίγυρο, αλλά δρα δημιουργικά στο ευρύτερο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Πέντε χρόνια μετά η εικόνα της Ελλάδας στην Ευρώπη και τον κόσμο, είναι διαφορετική. Παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκλείπουν. Η Ελλάδα απασχολεί την ΕΕ περισσότερο με τα προβλήματα της, παρά με τις λύσεις που προτείνει. Σε κάθε συζήτηση το ίδιο μοτίβο. Λόγω Σκοπιανού και ελληνοτουρκικών ξοδεύεται πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο. Τα οικονομικά της χώρας δεν βελτιώνονται και τα φαινόμενα εκτεταμένης διαφθοράς έχουν αρχίσει να φτάνουν στα αυτιά των Ευρωπαίων και ενοχλούν.

Προ μερικών εβδομάδων η ΕΕ αποφάσισε να περικόψει την παροχή κοινοτικών κονδυλίων στη Βουλγαρία επικαλούμενη τη διαφθορά στη γειτονική χώρα. Κι από τη στιγμή που κατά τεκμήριο οι γείτονες αλληλοεπηρεάζονται, το πρόβλημα θα είναι να θεωρεί ότι τις «κακές συνήθειες» των Βουλγάρων ακολουθούν κι οι Έλληνες. Πόσο μάλλον σε μια περίοδο όπου απαιτούνται χρήματα στην αγορά, τα οποία όλα αυτά τα χρόνια ήταν κατά το πλείστον κοινοτικά και στήριζαν το «θαύμα» της ελληνικής ανάπτυξης, το ενδεχόμενο περικοπής κοινοτικών κονδυλίων θα ήταν το εφιαλτικότερο σενάριο για τον τόπο.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΕΞΠΡΕΣ 4.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

"Καθαρές" σχέσεις

Παρεξηγήθηκε κάποτε ο Οδυσσέας Κυριακόπουλος όταν ο Κώστας Λαλιώτης είχε αποκαλέσει τον ΣΕΒ «μαγαζάκι της ΝΔ». «Όχι και μαγαζάκι. Μαγαζάρα...», ανταπάντησε ο τότε πρόεδρος του ΣΕΒ στον τότε Γραμματέα του ΠΑΣΟΚ όταν συναντήθηκαν σε κάποια εκδήλωση.

Από τότε, οι καιροί άλλαξαν. Οι δυο άνδρες δεν κατέχουν τις θέσεις που κατείχαν τότε. Και πλέον δεν είναι το ΠΑΣΟΚ που βρίσκεται στην κυβέρνηση, αλλά η ΝΔ. Αυτό που δεν άλλαξε ωστόσο, είναι η «κακή συνήθεια» των εκπροσώπων του ελληνικού κεφαλαίου να λένε τα πράγματα «με το όνομά τους». Όπως δεν άλλαξε κι η «κακή συνήθεια» των κυβερνώντων να εκφράζουν τη δυσφορία τους με για αυτή την πρακτική με πανομοιότυπο τρόπο. Τώρα δηλαδή είναι η ΝΔ που αποκαλεί τον ΣΕΒ «μαγαζάκι του ΠΑΣΟΚ», άσχετα αν και τώρα παραμένει «μαγαζάρα» (ούτε αυτό άλλαξε...)

Οι εύκολοι και ανέξοδοι χαρακτηρισμοί είναι πάντα ο εύκολος τρόπος των πολιτικών για να αλλάξουν ατζέντα συζήτησης και να παρακάμψουν την ουσία. Εν προκειμένω ουδείς εχέφρων Έλλην πολίτης θα διαφωνούσε με την εκτίμηση του κ. Δασκαλόπουλου πως η παρούσα χρηματοπιστωτική κρίση «ήρθε να αναδείξει ακόμα χειρότερα τις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας». Πρόκειται μάλλον για μια μετριοπαθή διατύπωση που περιγράφει το «αυτονόητο» κι απέχει πολύ από το να θεωρηθεί πως ενισχύει την αντιπολιτευτική ρητορική του ΠΑΣΟΚ.

Ως εκ τούτου, το ζητούμενο δεν είναι ποιον ωφελούν και ποιον βλάπτουν πολιτικά, οι κατά καιρούς τοποθετήσεις των προέδρων των παραγωγικών τάξεων. Το ζητούμενο είναι η αξιοποίηση των θέσεων και των προτάσεων τους, ώστε μετά από ένα ευρύ δημόσιο διάλογο να προκύψουν οι αναγκαίες συναινέσεις που θα ωφελήσουν την ελληνική οικονομία κι εν τέλει το μέσο Έλληνα πολίτη.

Δυστυχώς στην Ελλάδα ο διάλογος αυτός γίνεται αποσπασματικά. Μέχρι τώρα, μόνον ο Γιώργος Παπανδρέου από τους πολιτικούς αρχηγούς πήρε την πρωτοβουλία να προχωρήσει σε δημόσια διαβούλευση για την αντιμετώπιση της κρίση. Απενοχοποιώντας το διάλογο άκουσε κι αντάλλαξε απόψεις και με τους τραπεζίτες και με τους βιομηχάνους και με τους εκπροσώπους των εργαζομένων.

Ακόμα κι αν το κίνητρό του ήταν η δημιουργία εντυπώσεων – όπως τον μέμφθηκε η κυβέρνηση – ο συμβολισμός της ενέργειάς του είναι ισχυρός: «Διακριτές» και «ξεκάθαρες» σχέσεις πολιτικής εξουσίας και παραγόντων της οικονομίας και πολιτική βούληση για εξεύρεση συγκλίσεων προς όφελος όλων. Παγκοσμίως παρατηρείται μια σύμπραξη για τη λύση των προβλημάτων, γεγονός που επιτρέπει στον κ. Δασκαλόπουλο να αισιοδοξεί πως τελικά σε παγκόσμιο επίπεδο δεν θα γίνει καταστροφή. Σε τοπικό (εκτός απροόπτου...) το πιθανότερο είναι υποστούμε ένα «βαθύ σοκ», όπως αναφέρει. Και ίσως να το χρειαζόμαστε...

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο οπισθόφυλλο της ΕΞΠΡΕΣ 3.12.2008)
Για προβολή pdf, κλικ στον τίτλο...

Εφικτή η ανατροπή

Το στοιχείο της ανατροπής ενός κατά τα φαινόμενα χαμένου παιχνιδιού δεν συναντάται στο γονίδιο του Έλληνα. Είναι η ευκολία με την οποία απογοητεύεται - όπως αντίστοιχα ενθουσιάζεται - που περιορίζει μια τέτοια δυνατότητα και που εμποδίζει την έκπληξη.

Όμως η ζωή, όπως και η πολιτική, είναι γεμάτη εκπλήξεις και ανατροπές. Σε αυτές ελπίζουν πολλοί στη ΝΔ. Ανάμεσά τους και ο Άρης Σπηλιωτόπουλος που ισχυρίστηκε πως "το παιχνίδι η ΝΔ μπορεί να το γυρίσει". Ήταν ο μόνος που το είπε - ακόμα κι αν δεν το πιστεύει. Οι υπόλοιποι της ΝΔ μάλλον έχουν πιστέψει πως "το παιχνίδι δε γυρίζει" και δεν τολμούν να πουν καν το αντίθετο.

Η ηττοπάθεια διαχέεται παντού και αντανακλάται όλο και περισσότερο στα πρόσωπα των "γαλάζιων" στελεχών. Φαίνεται πως το κυβερνών κόμμα προτιμά να διαχειρίζεται την επερχόμενη ήττα, παρά να μεριμνά για την προοπτική της ανατροπής της. Ο υπουργός Τουρισμού κάλεσε τους "συντρόφους" του να σηκωθούν και να ξαναρχίσουν να κάνουν... ποδήλατο. Ουσιαστικά, τους κάλεσε να κάνουν πολιτική και όχι παραπολιτική. Να αφήσουν τα περί ανασχηματισμού, διότι "τα πρόσωπα υπηρετούν πολιτικές και όχι το αντίθετο"... και να ασκήσουν τη διακυβέρνηση. Άλλωστε μόνον έτσι η ΝΔ θα έχει ελπίδες να διεκδικήσει εκ νέου την εξουσία. Ουδείς, βεβαίως αμφιβάλλει ότι το "παιχνίδι" είναι δύσκολο. Και γίνεται δυσκολότερο σήμερα που οι συνθήκες δεν ευνοούν, που το ΠΑΣΟΚ έχει αναπτερωμένο το ηθικό και η κυβέρνηση βρίσκεται σε ηθική κατάπτωση.

Όμως η πολιτική είναι σπορ για σκληρούς παίκτες. Σε "καθαρό" τοπίο όπου όλα είναι καλά, οι όποιες αδυναμίες και ανεπάρκειες δύσκολα εντοπίζονται. Όπως δεν κρίνονται κι οι ικανότητες. Ο Γιώργος Παπανδρέου για παράδειγμα, κατάφερε να κάνει την ανατροπή όταν οι δημοσκοπήσεις τον εμφάνιζαν τελειωμένο και η κοινωνία του γύριζε την πλάτη. Μόλις ένας χρόνος πέρασε και ουδείς θυμάται πως ήταν η κατάσταση στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και πόση αμφισβήτηση συγκεντρώνονταν στο πρόσωπό του. Σήμερα φίλοι και εχθροί προεξοφλούν ότι θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός και ο Κώστας Καραμανλής δεν θα είναι αρχηγός της ΝΔ...

Σε ένα περιβάλλον όμως που το χαρακτηρίζει η αστάθεια και που η "αδιευκρίνιστη ψήφος" επιμένει να καταγράφει υψηλά ποσοστά, καμία πρόβλεψη δεν μπορεί να είναι ασφαλής. Κατά συνέπεια ο κ. Σπηλιωτόπουλος μπορεί να διατυπώνει ελεύθερα την αισιόδοξη άποψή του, χωρίς να προκαλεί μειδίαμα ούτε στους απογοητευμένους ψηφοφόρους και στελέχη του κόμματός του, ούτε, πολύ περισσότερο, σε όλους εκείνους στο ΠΑΣΟΚ που άκαιρα μάλλον, άρχισαν ήδη να ράβουν τα κοστούμια της εξουσίας...

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο οπισθόφυλλο της ΕΞΠΡΕΣ 2.12.2008)
Για προβολή σε pdf, κλικ στον τίτλο...

Στα επείγοντα για μετάγγιση...

Έστω και με την απώλεια της «ασπίδας προστασίας» του, τον κ. Θεόδωρο Ρουσόπουλο, ο κ. Κώστας Καραμανλής πέρασε τον «κάβο» της σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής στη Βουλή για την υπόθεση του Βατοπεδίου, ανεξάρτητα αν το ΠΑΣΟΚ διατηρεί τη δυνατότητα να την επαναπροτείνει οποιαδήποτε στιγμή κι εφόσον προκύψουν νέα στοιχεία. Ωστόσο, η ικανότητά του Πρωθυπουργού να κυβερνά θα κριθεί από το κατά πόσο θα καταφέρει να διαχειριστεί και υπερβεί τη βαθειά πολιτική, οικονομική, κοινωνική και θεσμική κρίση στην οποία έχει εισέλθει η χώρα.

Η απόφασή του να αποσύρει την Κοινοβουλευτική Ομάδας της ΝΔ από την ψηφοφορία στη Βουλή που προκάλεσε το ΠΑΣΟΚ με την πρότασή του, απέδειξε πως τα χρονικά περιθώρια του Καραμανλή έχουν πλέον στενέψει. Όσο κι αν δεν επιθυμεί τις πρόωρες εκλογές – ένα χαρτί που ανεπιτυχώς χρησιμοποίησε ως μπλόφα για να περιορίσει το φαινόμενο της εσωτερικής αμφισβήτησης – μπορεί ανά πάσα στιγμή να συρθεί σε αυτές, στην περίπτωση που διαφορετικοί βουλευτές για διαφορετικούς λόγους ο καθένας αμφισβητήσουν τη δεδηλωμένη. Άλλωστε, η ψηφοφορία για την Προανακριτική μια βδομάδα νωρίτερα είχε προσλάβει το χαρακτήρα ψηφοφορίας για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και την ύστατη στιγμή ο κ. Καραμανλής την απέφυγε. Έδωσε έτσι την αίσθηση ενός αρχηγού που δεν διατηρεί πλέον τον απόλυτο έλεγχο στο κόμμα του και υπό το φόβο τυχόν διαρροών προτίμησε να ανταλλάξει την ανοχή των βουλευτών του για την απόφασή του με την απομάκρυνση τού εδώ και οκτώ χρόνια στενού συνεργάτη του και κυβερνητικού εκπροσώπου.

Στο διάστημα που μεσολαβεί ως την υπερψήφιση του προϋπολογισμού – κρίσιμο ορόσημο για να επανακτήσει την πολιτική του ισχύ – ο κ. Καραμανλής έχει ένα εύλογο χρονικό περιθώριο να δείξει πως είναι σε θέση αντιμετωπίσει την πολυεπίπεδη κρίση. Μια κρίση που αποτυπώνεται στην καθημερινή λειτουργία της αγοράς, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα που πλήττουν τους πάντες. Κρίση στο πολιτικό σύστημα, που συστηματικά απαξιώνεται. Η σκανδαλολογία κυριαρχεί, δίνοντας στους πολίτες την αίσθηση ότι οι εκπρόσωποι του έθνους αν δεν είναι υπεράνω νόμου, σίγουρα απολαμβάνουν ένα ιδιότυπο νομικό προστατευτισμό που τους διαχωρίζει από τους υπόλοιπους «κοινούς θνητούς». Κρίση στο δικαστικό σύστημα, που κι αυτό, δεν μένει στο απυρόβλητο. Δικαστικοί λειτουργοί εμφανίζονται να ασκούν τα καθήκοντά τους υπό την πίεση πολιτικών και οικονομικών παραγόντων, δίνοντας στους πολίτες την αίσθηση πως η Δικαιοσύνης δεν είναι και τόσο ανεξάρτητη και αμερόληπτη.

Η εικόνα απογοητεύει. Δημιουργεί φόβο και ανασφάλεια. Αφαιρεί κάθε τόνο αισιοδοξίας που θα δημιουργούσε την προοπτική μιας νέας αρχής, το έναυσμα για ανάκαμψη. Οι περισσότεροι υιοθετούν μια αμυντική στάση. Στην οικονομία ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών με την ταυτόχρονη αύξηση των τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες, οδηγεί στη μείωση της κατανάλωσης. Από την άλλη, το αυξημένο κόστος του χρήματος, εξαναγκάζει τον μικρομεσαίο επιχειρηματία να βάλει λουκέτο διότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους, την ίδια ώρα που ο μεγάλος επιχειρηματίας προχωρά σε μαζικές απολύσεις, αρνούμενος παράλληλα να επενδύσει χρήμα στην αγορά, να αναλάβει ρίσκα να συμβάλει στην ανάπτυξη και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Σε άμυνα και οι πολιτικοί που προσπαθούν να αποδείξουν πως δεν είναι ελέφαντες. «Είμαστε ίσοι, αλλά όχι ίδιοι» σημείωνε αγανακτισμένος, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ. Πράγματι, το κλίμα σήψης και παρακμής συμπαρασύρει δικαίους και αδίκους. Μαζί με τα ξερά καίγονται και το χλωρά και ολοένα και περισσότεροι νέοι πολιτικοί διαισθάνονται την απαξίωση των πολιτών και διαπιστώνουν την ανάγκη ουσιαστικών ρυθμίσεων, προκειμένου να ξεπεραστεί η κρίση εμπιστοσύνης του πολιτικού συστήματος και να αποκατασταθεί η χαμένη τιμή της πολιτικής. Για την ώρα όμως ο πόλεμος χαρακωμάτων μαίνεται. Ωσάν ορισμένοι να μην αντιλαμβάνονται το μέγεθος προβλήματος που προσλαμβάνει δομικά χαρακτηριστικά, επιδίδονται στην εκτόξευση αλληλοκατηγοριών και σε μια προσπάθεια αποποίησης των ευθυνών. Η όποια διάθεση αυτοκριτικής εξαντλείται σε ένα μικρό κύκλο συνομιλητών και δεν παίρνει διαστάσεις δημόσιας παραδοχής.

Την αποκατάσταση της χαμένης τιμής της Δικαιοσύνης αποζητούν κι οι δικαστικοί λειτουργοί. Οι δυο εισαγγελείς που παραιτήθηκαν από το δικαστικό σώμα, όταν εντόπισαν την εμπλοκή «μελών της κυβέρνησης» στην υπόθεση Βατοπεδίου και δέχθηκαν πιέσεις ώστε ο φάκελος της δικογραφίας να μην φθάσει «αμελλητί» στη Βουλή, διέσωσαν τα προσχήματα και δημιούργησαν την ελπίδα πως ο σπόρος της αλλαγής μιας νοοτροπίας που έχει οδηγήσει τον τόπο στη… βατοπέδωση, είναι υπαρκτός.

Δεν αρκεί όμως. Χρειάζεται υποστήριξη κι υποβοήθηση. Ο κ. Καραμανλής έχει αναμφισβήτητα τον πρώτο λόγο. Η συγκυρία τού προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να προχωρήσει σε αποφάσεις που θα ανατρέψουν το βαρύ κλίμα, κυρίως στην οικονομία, καθώς τα υπόλοιπα απαιτούν ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις που δεν υπήρξαν τα προηγούμενα χρόνια και που σε κλίμα πολιτικής πόλωσης δεν μπορούν να υπάρξουν τώρα.

Είναι αποφάσεις που θα κληθεί να λάβει άμεσα σε στενή συνεργασία και διαβούλευση με μια μικρή ομάδα κορυφαίων στελεχών που πλέον θα τον πλαισιώνει. Δεν θα είναι το «Μέγαρο Μαξίμου» που θα λαμβάνει τις αποφάσεις, αλλά ένα άτυπο κυβερνητικό όργανο στο οποίο ο κ. Καραμανλής θα προεδρεύει. Ωστόσο ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει την αποτελεσματικότητά του. Ο πρωθυπουργός θα έχει το δύσκολο έργο να σταθμίσει απόψεις διαφορετικής αντίληψης και προέλευσης, να ελέγξει προσωπικές στρατηγικές, να ξεχωρίσει το «πολιτικό» από το «επικοινωνιακό» και το βαθμό αλληλεξάρτησής τους. Το έργο του καθίσταται δυσκολότερο δεδομένης της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, η διαχείριση της οποίας προϋποθέτει ένα συνδυασμό ετερογενών κινήσεων και πρωτοβουλιών, που θα καλύψει το ευρύτερο δυνατό φάσμα αναγκών και απαιτήσεων που δημιουργούν όλες οι κοινωνικές τάξεις.

Αν ο κ. Καραμανλής και ο στενός πυρήνας των κορυφαίων στελεχών καταφέρουν με τις πρωτοβουλίες τους στην οικονομία να στείλουν θετικά μηνύματα στην αγορά και να δημιουργήσουν αισιοδοξία στα μικρά και μεσαία νοικοκυριά, οι πληγές που δημιούργησε η σκανδαλολογία αργά ή γρήγορα θα επουλωθούν, προσφέροντας στη ΝΔ τη δυνατότητα να διεκδικήσει με αξιώσεις μια νέα εκλογική νίκη. «Είναι η τελευταία ευκαιρία» όπως σημείωσε ο Επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ κ. Κ. Μητσοτάκης.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ, τεύχος Νοεμβρίου 2008)