Στα επείγοντα για μετάγγιση...

Έστω και με την απώλεια της «ασπίδας προστασίας» του, τον κ. Θεόδωρο Ρουσόπουλο, ο κ. Κώστας Καραμανλής πέρασε τον «κάβο» της σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής στη Βουλή για την υπόθεση του Βατοπεδίου, ανεξάρτητα αν το ΠΑΣΟΚ διατηρεί τη δυνατότητα να την επαναπροτείνει οποιαδήποτε στιγμή κι εφόσον προκύψουν νέα στοιχεία. Ωστόσο, η ικανότητά του Πρωθυπουργού να κυβερνά θα κριθεί από το κατά πόσο θα καταφέρει να διαχειριστεί και υπερβεί τη βαθειά πολιτική, οικονομική, κοινωνική και θεσμική κρίση στην οποία έχει εισέλθει η χώρα.

Η απόφασή του να αποσύρει την Κοινοβουλευτική Ομάδας της ΝΔ από την ψηφοφορία στη Βουλή που προκάλεσε το ΠΑΣΟΚ με την πρότασή του, απέδειξε πως τα χρονικά περιθώρια του Καραμανλή έχουν πλέον στενέψει. Όσο κι αν δεν επιθυμεί τις πρόωρες εκλογές – ένα χαρτί που ανεπιτυχώς χρησιμοποίησε ως μπλόφα για να περιορίσει το φαινόμενο της εσωτερικής αμφισβήτησης – μπορεί ανά πάσα στιγμή να συρθεί σε αυτές, στην περίπτωση που διαφορετικοί βουλευτές για διαφορετικούς λόγους ο καθένας αμφισβητήσουν τη δεδηλωμένη. Άλλωστε, η ψηφοφορία για την Προανακριτική μια βδομάδα νωρίτερα είχε προσλάβει το χαρακτήρα ψηφοφορίας για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και την ύστατη στιγμή ο κ. Καραμανλής την απέφυγε. Έδωσε έτσι την αίσθηση ενός αρχηγού που δεν διατηρεί πλέον τον απόλυτο έλεγχο στο κόμμα του και υπό το φόβο τυχόν διαρροών προτίμησε να ανταλλάξει την ανοχή των βουλευτών του για την απόφασή του με την απομάκρυνση τού εδώ και οκτώ χρόνια στενού συνεργάτη του και κυβερνητικού εκπροσώπου.

Στο διάστημα που μεσολαβεί ως την υπερψήφιση του προϋπολογισμού – κρίσιμο ορόσημο για να επανακτήσει την πολιτική του ισχύ – ο κ. Καραμανλής έχει ένα εύλογο χρονικό περιθώριο να δείξει πως είναι σε θέση αντιμετωπίσει την πολυεπίπεδη κρίση. Μια κρίση που αποτυπώνεται στην καθημερινή λειτουργία της αγοράς, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα που πλήττουν τους πάντες. Κρίση στο πολιτικό σύστημα, που συστηματικά απαξιώνεται. Η σκανδαλολογία κυριαρχεί, δίνοντας στους πολίτες την αίσθηση ότι οι εκπρόσωποι του έθνους αν δεν είναι υπεράνω νόμου, σίγουρα απολαμβάνουν ένα ιδιότυπο νομικό προστατευτισμό που τους διαχωρίζει από τους υπόλοιπους «κοινούς θνητούς». Κρίση στο δικαστικό σύστημα, που κι αυτό, δεν μένει στο απυρόβλητο. Δικαστικοί λειτουργοί εμφανίζονται να ασκούν τα καθήκοντά τους υπό την πίεση πολιτικών και οικονομικών παραγόντων, δίνοντας στους πολίτες την αίσθηση πως η Δικαιοσύνης δεν είναι και τόσο ανεξάρτητη και αμερόληπτη.

Η εικόνα απογοητεύει. Δημιουργεί φόβο και ανασφάλεια. Αφαιρεί κάθε τόνο αισιοδοξίας που θα δημιουργούσε την προοπτική μιας νέας αρχής, το έναυσμα για ανάκαμψη. Οι περισσότεροι υιοθετούν μια αμυντική στάση. Στην οικονομία ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών με την ταυτόχρονη αύξηση των τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες, οδηγεί στη μείωση της κατανάλωσης. Από την άλλη, το αυξημένο κόστος του χρήματος, εξαναγκάζει τον μικρομεσαίο επιχειρηματία να βάλει λουκέτο διότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους, την ίδια ώρα που ο μεγάλος επιχειρηματίας προχωρά σε μαζικές απολύσεις, αρνούμενος παράλληλα να επενδύσει χρήμα στην αγορά, να αναλάβει ρίσκα να συμβάλει στην ανάπτυξη και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Σε άμυνα και οι πολιτικοί που προσπαθούν να αποδείξουν πως δεν είναι ελέφαντες. «Είμαστε ίσοι, αλλά όχι ίδιοι» σημείωνε αγανακτισμένος, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ. Πράγματι, το κλίμα σήψης και παρακμής συμπαρασύρει δικαίους και αδίκους. Μαζί με τα ξερά καίγονται και το χλωρά και ολοένα και περισσότεροι νέοι πολιτικοί διαισθάνονται την απαξίωση των πολιτών και διαπιστώνουν την ανάγκη ουσιαστικών ρυθμίσεων, προκειμένου να ξεπεραστεί η κρίση εμπιστοσύνης του πολιτικού συστήματος και να αποκατασταθεί η χαμένη τιμή της πολιτικής. Για την ώρα όμως ο πόλεμος χαρακωμάτων μαίνεται. Ωσάν ορισμένοι να μην αντιλαμβάνονται το μέγεθος προβλήματος που προσλαμβάνει δομικά χαρακτηριστικά, επιδίδονται στην εκτόξευση αλληλοκατηγοριών και σε μια προσπάθεια αποποίησης των ευθυνών. Η όποια διάθεση αυτοκριτικής εξαντλείται σε ένα μικρό κύκλο συνομιλητών και δεν παίρνει διαστάσεις δημόσιας παραδοχής.

Την αποκατάσταση της χαμένης τιμής της Δικαιοσύνης αποζητούν κι οι δικαστικοί λειτουργοί. Οι δυο εισαγγελείς που παραιτήθηκαν από το δικαστικό σώμα, όταν εντόπισαν την εμπλοκή «μελών της κυβέρνησης» στην υπόθεση Βατοπεδίου και δέχθηκαν πιέσεις ώστε ο φάκελος της δικογραφίας να μην φθάσει «αμελλητί» στη Βουλή, διέσωσαν τα προσχήματα και δημιούργησαν την ελπίδα πως ο σπόρος της αλλαγής μιας νοοτροπίας που έχει οδηγήσει τον τόπο στη… βατοπέδωση, είναι υπαρκτός.

Δεν αρκεί όμως. Χρειάζεται υποστήριξη κι υποβοήθηση. Ο κ. Καραμανλής έχει αναμφισβήτητα τον πρώτο λόγο. Η συγκυρία τού προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να προχωρήσει σε αποφάσεις που θα ανατρέψουν το βαρύ κλίμα, κυρίως στην οικονομία, καθώς τα υπόλοιπα απαιτούν ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις που δεν υπήρξαν τα προηγούμενα χρόνια και που σε κλίμα πολιτικής πόλωσης δεν μπορούν να υπάρξουν τώρα.

Είναι αποφάσεις που θα κληθεί να λάβει άμεσα σε στενή συνεργασία και διαβούλευση με μια μικρή ομάδα κορυφαίων στελεχών που πλέον θα τον πλαισιώνει. Δεν θα είναι το «Μέγαρο Μαξίμου» που θα λαμβάνει τις αποφάσεις, αλλά ένα άτυπο κυβερνητικό όργανο στο οποίο ο κ. Καραμανλής θα προεδρεύει. Ωστόσο ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει την αποτελεσματικότητά του. Ο πρωθυπουργός θα έχει το δύσκολο έργο να σταθμίσει απόψεις διαφορετικής αντίληψης και προέλευσης, να ελέγξει προσωπικές στρατηγικές, να ξεχωρίσει το «πολιτικό» από το «επικοινωνιακό» και το βαθμό αλληλεξάρτησής τους. Το έργο του καθίσταται δυσκολότερο δεδομένης της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, η διαχείριση της οποίας προϋποθέτει ένα συνδυασμό ετερογενών κινήσεων και πρωτοβουλιών, που θα καλύψει το ευρύτερο δυνατό φάσμα αναγκών και απαιτήσεων που δημιουργούν όλες οι κοινωνικές τάξεις.

Αν ο κ. Καραμανλής και ο στενός πυρήνας των κορυφαίων στελεχών καταφέρουν με τις πρωτοβουλίες τους στην οικονομία να στείλουν θετικά μηνύματα στην αγορά και να δημιουργήσουν αισιοδοξία στα μικρά και μεσαία νοικοκυριά, οι πληγές που δημιούργησε η σκανδαλολογία αργά ή γρήγορα θα επουλωθούν, προσφέροντας στη ΝΔ τη δυνατότητα να διεκδικήσει με αξιώσεις μια νέα εκλογική νίκη. «Είναι η τελευταία ευκαιρία» όπως σημείωσε ο Επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ κ. Κ. Μητσοτάκης.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ, τεύχος Νοεμβρίου 2008)