Απάνθρωπες συνθήκες

Άλλη μια πρωτιά κατάφερε να πετύχει η Ελλάδα. Προ ημερών στις ελληνικές φυλακές έκαναν απεργία πείνας 3.500 κρατούμενοι! Το φαινόμενο δεν έχει παρατηρηθεί πουθενά στον κόσμο. Απώλειες σε ανθρώπινες ζωές δεν υπήρξαν, γεγονός που επέτρεψε στον υπουργό Δικαιοσύνης να ισχυριστεί ότι η ένταση εκτονώθηκε χωρίς να ανοίξει μύτη.

Στην ουσία η ένταση εκτονώθηκε επειδή το υπουργείο αποφάσισε να απευλευθερώσει μια σημαντική μερίδα κρατουμένων. Και αυτό το παρουσίασε ως σχέδιο αποσυμφόρησης των φυλακών και προκάλεσε τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Ο συνήθως φοβικός ΛΑ.Ο.Σ. υποστήριξε ότι οι κακοποιοί θα επιστρέψουν στην κοινωνία, ανάμεσά μας. Τα υπόλοιπα κόμματα, σημείωσαν απλά πως δεν υφίσταται λύση, καθώς μετά από εύλογο χρονικό διάστημα οι φυλακές θα ξαναγεμίσουν.

Το πρόβλημα όμως είναι βαθύτερο. Το επίπεδο πολιτισμού μιας χώρας φαίνεται από την ποιότητα των φυλακών της. Οι ελληνικές φυλακές μοιάζουν με αποθήκες όπου στοιβάζονται άνθρωποι χωρίς διακρίσεις. Τα 7 τ.μ., ανά κρατούμενου θεωρούνται το ελάχιστο επιτρεπτό όριο. Στις ελληνικές φυλακές 7 τ.μ. μοιράζονται κατά μέσο όρο τέσσερις κρατούμενοι.

Ουδείς βεβαίως μπορεί να μιλήσει για σωφρονισμό. Τι κι αν λέγονται κοσμίως σωφρονιστικά καταστήματα. Άθλιες συνθήκες κράτησης, ελεύθερη διακίνηση ναρκωτικών, ανεξέλεγκτη βία. Οι φυλακισμένοι είναι ζωντανοί νεκροί. Δεν βλέπουν κανένα μέλλον. Καμία προοπτική. Το κίνητρο της μεταμέλειας εκλείπει, καθώς κανένα πρόγραμμα κοινωνικής επανεντάξης δεν υλοποιείται.

Οι ελληνικές φυλακές είναι ακτινογραφία της ελληνικής κοινωνίας. Περιορισμένος σεβασμός στην ανθρώπινη υπόσταση και αξιοπρέπεια. Όπως αντιμετωπίζεται ο πολίτης που θέλει να εξυπηρετηθεί σε μια δημόσια υπηρεσία ή να αναζητήσει ιατρική περίθαλψη σε ένα νοσοκομείο, έτσι αντιμετωπίζεται και στη φυλακή. Ο πολίτης δεν είναι στο επίκεντρο της προσοχής. Θεωρείται περισσότερο μάλλον ως παραγωγική μονάδα. Όταν αποδίδει έχει καλώς. Όταν δεν αποδίδει ή δε συντονίζεται με το “σύστημα” αντικαθίσταται, περιθωριοποιείται κι εντέλει εξοντώνεται.

Όπως και στην κοινωνία, έτσι και στις φυλακές υπάρχει ταξική ανισότητα. Ο πλούσιος κρατούμενος εξαγοράζει ελευθερία ή ευνοϊκότερες συνθήκες κράτησης, ενώ ο φτωχός κατ' ανάγκη κακοποιός συνθλίβεται. Όπως και στην κοινωνία δεν υπάρχει πρόνοια, έτσι και στις φυλακές. Καμία πρόνοια για τους τοξικομανείς που ενώ είναι βαριά νοσούντες άνθρωποι, θεωρούνται και αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες. Καμία μέριμνα για τους κρατουμένους χρηματικών ποινών που σε πολλές περιπτώσεις αναγκάζονται να συνυπάρχουν με τους κοινούς εγκληματίες.

Αλλοδαποί κακοποιοί, κρατούμενοι χρηματικών ποινών, προφυλακισθέντες, τοξικομανείς συνθέτουν την ανθρωπογεωγραφία των ελληνικών φυλακών. Όλοι μαζί ανακατεμένοι μοιράζονται το ίδιο ζοφερό μέλλον, σε χώρους όπου η ανοργανωσιά, έλλειψη στοιχειωδών υποδομών και το κυριότερο η έλλειψη σεβασμού απέναντι στον άνθρωπο, πρυτανεύουν.

Π.Κ.Μαυρίδης

(Το άρθρο έχει δημοσιευθεί στο οπισθόφυλλο της ΕΞΠΡΕΣ 29.11.2008)
Για προβολή σε μορφή pdf, κλικ στον τίτλο...